Heddlu Gogledd Cymru

Crynodeb cyffredinol

Ein dyfarniadau

Yr oedd ein harolygiad yn asesu pa mor dda y mae Heddlu Gogledd Cymru mewn 11 o feysydd plismona. Rydym yn gwneud dyfarniadau graddedig mewn 10 o’r 11 rhain fel a ganlyn:

Fe wnaethom hefyd edrych i weld pa mor effeithiol y mae’r gwasanaeth mae Heddlu Gogledd Cymru ei roi i ddioddefwyr troseddau. Nid ydym yn gwneud dyfarniad graddedig yn y maes hwn yn gyffredinol.

Yr ydym yn cyflwyno ein canfyddiadau manwl am yr hyn mae’r llu yn ei wneud yn dda a lle dylai’r llu wella yng ngweddill yr adroddiad hwn.

Fe wnaethom hefyd edrych i weld pa mor effeithiol y mae’r gwasanaeth mae Heddlu Gogledd Cymru ei roi i ddioddefwyr troseddau. Nid ydym yn gwneud dyfarniad graddedig yn y maes hwn yn gyffredinol.

Yr ydym yn cyflwyno ein canfyddiadau manwl am yr hyn mae’r llu yn ei wneud yn dda a lle dylai’r llu wella yng ngweddill yr adroddiad hwn.

Newidiadau pwysig i PEEL

Yn 2014, fe wnaethom gyflwyno ein harolygiadau effeithiolrwydd, effeithlonrwydd a chyfreithlondeb yr heddlu (PEEL), sy’n asesu perfformiad pob un o’r 43 o heddluoedd yng Nghymru a Lloegr. Ers hynny, buom yn addasu ein hymagwedd yn gyson, ac yn ystod y flwyddyn aeth heibio gwelwyd y newidiadau mwyaf arwyddocaol hyd yma.

Yr ydym nawr yn defnyddio ymagwedd o asesu parhaus, wedi’i harwain gan wybodaeth, yn hytrach na’r arolygiadau PEEL blynyddol a ddefnyddiwyd gennym dros y blynyddoedd blaenorol. Er enghraifft, yr ydym wedi gwneud ein harolygiadau treigl o uniondeb data am droseddau yn rhan o’r asesiadau PEEL hyn. Bydd ein hasesiad PEEL o wasanaethau i ddioddefwyr hefyd yn cynnwys elfen o uniondeb data am droseddau mewn o leiaf bob yn ail asesiad. Yr ydym hefyd wedi newid ein hymagwedd at ddyfarniadau graddedig. Bellach, yr ydym yn asesu lluoedd yn ôl nodweddion perfformiad da, a nodir yn Fframwaith Asesu PEEL 2021/22, ac yn cysylltu ein dyfarniadau yn gliriach ag achosion pryder a meysydd gwella. Yr ydym hefyd wedi ehangu ein system flaenorol o bedair haen o ddyfarniadau i bum haen. O’r herwydd, gallwn nodi yn fanylach lle rydym yn ystyried fod angen gwella ac amlygu yn fwy effeithiol y ffyrdd gorau o wneud pethau.

Fodd bynnag, mae’r newidiadau hyn yn golygu nad oes modd gwneud cymariaethau uniongyrchol rhwng y graddau a ddyfarnwyd yn y gylched hon â’r rhai o arolygiadau blaenorol PEEL. Nid yw gostyngiad mewn gradd, yn enwedig o dda i ddigonol, o angenrheidrwydd yn golygu y bu gostyngiad mewn perfformiad, oni fyddwn yn dweud hynny yn yr adroddiad.

Y cyd-destun gweithredu i luoedd Cymru

Mae’n bwysig cydnabod bod lluoedd yng Nghymru yn gweithredu mewn cyd‑destun gwahanol i luoedd yn Lloegr. Er nad yw plismona a chyfiawnder wedi’i ddatganoli i Gymru, mae gwasanaethau hanfodol fel gofal iechyd, llety, addysg a gwasanaethau cymdeithasol yn ddatganoledig. Mae hyn yn golygu bod gweithgareddau heddlu a chyfiawnder Cymru o ran perfformiad a chyd-destunau deddfwriaethol yn unigryw. Yng Nghymru, mae sefydliadau datganoledig a rhai sydd heb gael eu datganoli yn gweithio mewn partneriaeth i ddarparu’r lefel orau bosib o wasanaeth i bobl leol.

Weithiau, mae hyn yn golygu y bydd yn rhaid i luoedd Cymru gydymffurfio â gofynion rheoleiddiol Cymru a Lloegr.

Sylwadau Arolygydd EF

Rwy’n falch o rai agweddau ar berfformiad Heddlu Gogledd Cymru o ran cadw pobl yn ddiogel a lleihau troseddu, er bod angen iddo wella mewn rhai meysydd i ddarparu gwasanaeth cyson dda.

Dyma’r prif ganfyddiadau sydd bwysicaf yn fy marn i o’n hasesiadau o’r llu dros y flwyddyn ddiwethaf.

Dylai’r llu sicrhau ei fod yn goruchwylio ymchwiliadau’n drylwyr a’i fod yn cael gwell dealltwriaeth o anghenion a dymuniadau dioddefwyr

Mae angen i Heddlu Gogledd Cymru sicrhau bod goruchwylwyr yn rhoi cyfarwyddyd amserol ac effeithiol i ymchwiliadau. Dylai’r llu hefyd gofnodi’n gyson anghenion dioddefwyr troseddu ac effaith arnynt a gwella’r modd y mae’n cofnodi’r rhesymau pam mae dioddefwyr yn tynnu eu cefnogaeth i ymchwiliad yn ôl. Mae ymchwiliad trylwyr, wedi’i gyfarwyddo’n dda a gofal dioddefwyr yn bwysig i gynnal hyder y cyhoedd.

Mae’r llu yn blaenoriaethu atal a rhwystro troseddu, ac mae ei ymagwedd at ymyrryd yn gynnar ac atal yn arloesol

Mae Heddlu Gogledd Cymru wedi gweithio gyda phartneriaid academaidd a’r rhaglen genedlaethol ar gyfer atal troseddu a datrys problemau i ddatblygu model cost a budd ar gyfer atal troseddau y gall heddluoedd ei ddefnyddio i ddeall pa mor effeithiol y maent yn gwario arian cyhoeddus i leihau troseddu ac erledigaeth. Mae’r llu yn gweithio’n dda gyda’i gymunedau a sefydliadau eraill i ddatrys problemau.

Mae angen i’r llu wneud gwelliannau fel ei fod yn gweithredu mor effeithlon â phosibl

Mae’r llu wedi ymrwymo i gydweithio er mwyn helpu i ddarparu gwerth am arian ac mae ganddo strategaeth TG uchelgeisiol. Fodd bynnag, mae angen i’r llu wneud mwy o waith i ddeall yn well y galw am ei wasanaethau yn y dyfodol. Ac mae angen iddo ystyried sut y gall ddefnyddio adnoddau orau i fodloni’r galw presennol ac yn y dyfodol ar draws holl feysydd y llu.

Mae’r llu wedi gwella’r ffordd y mae’n sicrhau bod y cyhoedd yn cael eu trin â thegwch a pharch, ond mae angen iddo barhau i wella sut mae’n cofnodi’r defnydd o rym a stopio a chwilio

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn gwneud defnydd da o ddata a mesurau craffu i lywio dysgu sefydliadol, ac mae gan ei weithlu ddealltwriaeth dda o sut i drin pobl yn deg. Fodd bynnag, ni all y llu ddangos eto bod ganddo ddealltwriaeth lawn o ba mor aml a pha mor deg y mae ei swyddogion yn defnyddio grym. Rhaid i’r llu allu dangos i’r cyhoedd bod ei ddefnydd o bwerau’r heddlu yn briodol ac yn effeithiol. Mae’r llu’n bwriadu cyflwyno technoleg newydd i wella’r modd y mae’n cofnodi ac yn monitro’r defnydd o rym, ac edrychaf ymlaen at weld cynnydd y gwaith hwn.

Wendy Williams

Arolygydd Heddlu EF

Asesiad lleihau troseddau

Darparu gwasanaeth i ddioddefwyr troseddau

Asesiad o wasanaethau i ddioddefwyr

Mae’r adran hon yn disgrifio ein hasesiad o’r gwasanaeth y mae Heddlu Gogledd Cymru yn ei ddarparu i ddioddefwyr. Mae hyn o’r pwynt riportio trosedd hyd at y canlyniad terfynol. Fel rhan o’r asesiad hwn, adolygwyd 90 o ffeiliau achos gennym.

Pan yw’r heddlu’n cau achos o drosedd sydd wedi’i riportio, bydd yr hyn y cyfeirir ato fel ‘math o ganlyniad’ yn cael ei neilltuo iddo. Mae hyn yn disgrifio’r rheswm dros ei chau.

Fe wnaethom hefyd adolygu 20 achos yr un pan ddefnyddiwyd y mathau canlynol o ganlyniadau:

• Nodwyd unigolyn dan amheuaeth, a chefnogodd y dioddefwr gamau gan yr heddlu, ond roedd anawsterau tystiolaethol yn atal gweithredu pellach (‘canlyniad 15’).
• Canfuwyd yr unigolyn dan amheuaeth, ond roedd anawsterau tystiolaethol, ac ni wnaeth y dioddefwr gefnogi neu dynnodd ei gefnogaeth i weithredu gan yr heddlu yn ôl (‘canlyniad 16’).
• Penderfynodd yr heddlu nad oedd gweithredu ffurfiol er budd y cyhoedd (‘canlyniad 10’).

Er bod yr asesiad hwn heb ei raddio, mae’n dylanwadu ar ddyfarniadau graddedig yn y meysydd eraill yr ydym wedi’u harolygu.

Mae angen i’r llu wella’r amser y mae’n ei gymryd i ateb galwadau brys a galwadau nad ydynt yn rhai brys

Pan yw dioddefwr yn cysylltu â’r heddlu, mae’n bwysig bod eu galwad yn cael ei hateb yn gyflym a bod y wybodaeth gywir yn cael ei chofnodi’n gywir ar systemau’r heddlu. Dylid siarad â’r galwr mewn modd proffesiynol. Dylid asesu’r wybodaeth, gan ystyried bygythiad, niwed, risg a bregusrwydd. A dylai’r dioddefwr gael cyngor diogelu priodol.

Mae angen i’r llu wella’r amser y mae’n ei gymryd i ateb galwadau brys a galwadau nad ydynt yn rhai brys gan nad yw’n bodloni safonau cenedlaethol. Pan yw galwadau’n cael eu hateb, mae’r rhai sy’n delio â galwadau yn defnyddio proses strwythuredig i asesu pa mor agored i niwed yw’r dioddefwr. Fodd bynnag, nid yw gwiriadau i sefydlu a yw’r dioddefwr yn agored i niwed neu’n ddioddefwr mynych yn cael eu cwblhau bob amser, sy’n golygu efallai na chymerir hyn i ystyriaeth wrth ystyried yr ymateb y dylai’r dioddefwr ei gael. Yn y rhan fwyaf o achosion rhoddir cyngor i ddioddefwyr ar atal troseddu neu gadw tystiolaeth.

Nid yw’r llu bob amser yn ymateb i alwadau am wasanaeth yn brydlon

Dylai llu anelu at ymateb i alwadau am wasanaeth o fewn ei amserlenni cyhoeddedig, yn seiliedig ar y flaenoriaeth a roddir i’r alwad. Dylai newid blaenoriaeth yr alwad dim ond os bernir bod y blaenoriaethu gwreiddiol yn amhriodol, neu os yw gwybodaeth bellach yn awgrymu bod angen newid. Dylai’r ymateb ystyried risg a bregusrwydd y dioddefwr, gan gynnwys gwybodaeth a gafwyd ar ôl yr alwad.

Nid oedd presenoldeb bob amser o fewn terfynau amser cydnabyddedig yr heddlu. Weithiau nid oedd dioddefwyr yn cael gwybod am yr oedi ac ni chyflawnwyd eu disgwyliadau. Gall hyn achosi i ddioddefwyr golli hyder ac ymddieithrio. Fodd bynnag, canfuom fod hyn yn briodol pan newidiwyd blaenoriaethau galwadau.

Mae’r llu yn dyrannu troseddau i staff priodol

Dylai fod gan luoedd bolisi i sicrhau bod troseddau’n cael eu dyrannu i swyddogion neu staff sydd wedi’u hyfforddi’n briodol i ymchwilio iddynt neu, os yw’n briodol, nad ydynt yn cael eu hymchwilio ymhellach. Dylid gweithredu’r polisi yn gyson. Dylid hysbysu dioddefwr y drosedd o bwy sy’n delio â’i achos ac a fydd ymchwiliad pellach i’r drosedd.

Roedd y trefniadau ar gyfer dyrannu troseddau a gofnodwyd i’w hymchwilio yn unol â pholisi’r llu. Ac ym mhob achos dyrannwyd y drosedd i’r adran fwyaf priodol i’w ymchwilio ymhellach.

Mae’r llu fel arfer yn cynnal ymchwiliadau prydlon a thrylwyr, ac mae dioddefwyr yn cael diweddariadau rheolaidd ar gynnydd yr ymchwiliad

Dylai heddluoedd ymchwilio i droseddau sydd wedi’u riportio yn gyflym, yn gymesur ac yn drylwyr. Dylid rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i ddioddefwyr am yr ymchwiliad, a dylai fod gan y llu drefniadau llywodraethu effeithiol i sicrhau bod safonau ymchwilio yn uchel.

Roedd ymchwiliadau fel arfer yn cael eu cynnal yn brydlon, a chwblhawyd trywyddau ymholi perthnasol a chymesur yn y rhan fwyaf o achosion. Fodd bynnag, roedd diffyg goruchwyliaeth effeithiol mewn rhai ymchwiliadau. Roedd dioddefwyr yn cael eu diweddaru drwy gydol ymchwiliadau. Mae dioddefwyr yn fwy tebygol o fod â hyder mewn ymchwiliad heddlu wrth gael eu diweddaru’n rheolaidd. Mae ymchwiliad trylwyr yn cynyddu’r tebygolrwydd y bydd troseddwyr yn cael eu hadnabod ac y bydd canlyniad cadarnhaol i’r dioddefwr.

Nid oedd datganiadau personol dioddefwyr yn cael eu cymryd bob amser, a all amddifadu dioddefwyr o’r cyfle i ddisgrifio’r effaith y mae trosedd wedi’i chael ar eu bywydau. Nid oedd y llu bob amser yn ystyried defnyddio gorchmynion a gynlluniwyd i amddiffyn dioddefwyr, megis hysbysiad atal trais domestig neu orchymyn amddiffyn rhag trais domestig.

Mae’r Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Troseddau yn ei gwneud yn ofynnol i heddluoedd gynnal asesiad o anghenion yn gynnar i benderfynu a oes angen cymorth ychwanegol ar ddioddefwyr. Dylid cofnodi canlyniad yr asesiad a’r cais am gymorth ychwanegol. Nid yw’r llu bob amser yn cwblhau’r asesiad o anghenion dioddefwyr, sy’n golygu na fydd pob dioddefwr yn cael y lefel briodol o wasanaeth.

Nid yw’r llu bob amser yn defnyddio’r canlyniad priodol nac yn cael cofnod archwiliadwy o ddymuniadau dioddefwyr

Dylai’r llu sicrhau ei fod yn dilyn canllawiau a rheolau cenedlaethol ar gyfer penderfynu ar ganlyniad pob adroddiad o drosedd. Wrth benderfynu ar y canlyniad, dylai’r llu ystyried natur y drosedd, y troseddwr a’r dioddefwr. A dylai’r heddlu sicrhau bod y defnydd o ganlyniadau yn briodol.

Pan yw unigolyn dan amheuaeth wedi’i nodi ond bod anawsterau tystiolaethol yn atal gweithredu pellach, dylid hysbysu’r dioddefwr o’r penderfyniad i gau’r ymchwiliad. Yn y rhan fwyaf o achosion, hysbysodd y llu ddioddefwyr o’r penderfyniad i beidio â chymryd camau pellach a chwblhau’r drosedd.

Pan yw unigolyn dan amheuaeth wedi’i nodi ond nad yw’r dioddefwr yn cefnogi neu’n tynnu ei gefnogaeth i weithredu gan yr heddlu yn ôl, dylid cadw cofnod archwiliadwy gan y dioddefwr yn cadarnhau ei benderfyniad. Bydd hyn yn caniatáu i’r ymchwiliad ddod i ben. Roedd tystiolaeth o benderfyniad y dioddefwr yn absennol yn y rhan fwyaf o achosion a adolygwyd gennym. Mae hyn yn golygu efallai na fydd dymuniadau dioddefwyr bob amser yn cael eu cynrychioli’n llawn a’u hystyried cyn cau’r ymchwiliad.

Mewn rhai achosion, pan yw troseddwr wedi’i nodi, gall yr heddlu benderfynu nad yw gweithredu ffurfiol er budd y cyhoedd. Os yw’r math hwn o ganlyniad i gael ei weithredu a’i gofnodi’n gywir, rhaid iddo fod yn briodol i natur y drosedd a dim ond os bodlonir meini prawf penodol y gellir ei weithredu. Ym mhob achos a adolygwyd gennym, nid oedd amgylchiadau’r achos yn bodloni’r meini prawf cenedlaethol ar gyfer defnyddio’r math hwn o ganlyniad. Rydym yn trafod hyn ymhellach yn yr adran ‘Ymchwilio i droseddau’.

Ymgysylltu a thrin y cyhoedd yn deg a gyda pharch

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol sut mae’n trin pobl yn deg a gyda pharch.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon, rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â thrin pobl yn deg a gyda pharch.

Mae angen i’r llu wella sut mae’n cofnodi’r defnydd o ryme

Mae’r llu’n cydymffurfio â gofynion cofnodi cenedlaethol Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu ar gyfer categorïau o rym a ddefnyddir. Yn y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2021, cofnododd 2,052 o ddefnyddiau o rym. O gymharu â nifer yr arestiadau dros yr un cyfnod (16,372 o arestiadau), mae hyn yn awgrymu nad yw’r digwyddiadau hyn wedi’u cofnodi’n ddigonol. O’i gymharu â lluoedd eraill, dyma hefyd y trydydd nifer isaf o ddigwyddiadau a gofnodwyd fesul 1,000 o’r boblogaeth.

Ym mis Mai 2020, rhoddodd Heddlu Gogledd Cymru y gorau i gofnodi’r defnydd o efynnau cydymffurfiol. Mae hyn yn groes i ganllawiau Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu. Deallwn fod yr heddlu wedi penderfynu dychwelyd i gofnodi hyn yn ddiweddar. Er ei bod yn debygol y bydd hyn yn golygu cynnydd sylweddol yn nifer y defnyddiau o rym a gofnodir, rhaid i’r llu sicrhau bod ei swyddogion yn cofnodi ac yn cyflwyno pob defnydd o rym yn gywir.

Mae’r llu yn gobeithio cyflwyno system electronig yn 2023 i helpu i wella’r modd y mae’n monitro ac yn cofnodi’r defnydd o rym. Ond mae’r lefel bresennol o dangofnodi yn golygu nad oes gan y llu ddarlun cyflawn o sut mae ei swyddogion a’i staff yn defnyddio grym wrth gyflawni eu dyletswyddau. Mae hyn yn golygu na all gwblhau dadansoddiad cywir i weld lle mae angen gwella polisïau, systemau ac arferion.

Mae’r llu yn dda am ymgysylltu â chymunedau ac mae’n ceisio eu barn i ddeall yr hyn sy’n bwysig iddynt

Mae gan y llu strategaeth ymgysylltu effeithiol a’r seilwaith i’w helpu i nodi ac ymgysylltu â’i holl gymunedau. Mae cysylltiadau da gyda grŵp cynghori annibynnol Gogledd Cymru a rhwydwaith o grwpiau cynghori cymunedol lleol. Mae cynrychiolwyr yn mynychu cyfarfod yr heddlu a chylchoedd cwrdd cyhoeddus, sy’n helpu’r llu i ddeall pryderon cymunedol. Mae’r llu hefyd yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol yn dda. Er enghraifft, mae’n defnyddio ystod o lwyfannau i anfon arolygon i’r cyhoedd ac yn defnyddio’r adborth a dderbynir i osod blaenoriaethau cymunedol. Mae timau plismona lleol hefyd yn ymweld ag ysgolion ac yn defnyddio cymorthfeydd dros dro a gorsafoedd heddlu symudol i gwrdd â’r cyhoedd. Fodd bynnag, canfuom fod diffyg gwybodaeth gan rai timau cymdogaeth am sut roedd y llu yn proffilio ei gymunedau, ac nid oedd rhai staff cymdogaeth yn ymwybodol o’r holl sianeli a ddefnyddir i ymgysylltu â’r heddlu.

Mae’r llu yn gweithio gyda’i gymunedau i ddatrys problemau

Mae gan y llu dîm dinasyddion mewn plismona (CIP) effeithiol sy’n cydlynu rhaglenni gwirfoddolwyr fel yr heddlu gwirfoddol, cadetiaid heddlu gwirfoddol, gwirfoddolwyr cymorth yr heddlu a Gwarchod y Gymdogaeth. Gwelsom fod cwnstabliaid gwirfoddol a gwirfoddolwyr yn teimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi a bod ganddynt rôl bwysig i’w chwarae yn eu cymunedau.

Mae’r llu wedi cyflwyno Rhybudd Cymunedol Gogledd Cymru, system negeseuon cymunedol dwy ffordd. Defnyddir hwn i gadw cymunedau a’u timau lleol mewn cysylltiad agos a helpu i fynd i’r afael â phryderon cymunedol a blaenoriaethau lleol. Mae’r llu wedi llwyddo i annog pobl i ymuno â’r fenter hon. Mae gan ddesg newyddion y llu fynediad i’r system rybuddio hon ac mae’n rhoi negeseuon wedi’u teilwra allan i dargedu meysydd penodol os oes angen. Mae’r adran gyfathrebu hefyd yn defnyddio cyfryngau print lleol a gorsafoedd radio i rannu gwaith gyda’r cyhoedd, gan gynnwys swyddogion sy’n ymddangos ar y radio i siarad am faterion lleol.

Mae’r llu yn cyhoeddi dadansoddiad o anghymesuredd, gan nodi dysgu unigol a sefydliadol o fonitro mewnol, a gall arddangos y gwelliannau y mae’n eu gwneud o ganlyniad

Yn y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2021, roedd pobl dduon 2.4 gwaith yn fwy tebygol na phobl Wyn o gael eu stopio a’u chwilio gan Heddlu Gogledd Cymru. Yn ystod yr un cyfnod, arweiniodd stopio a chwilio ar bobl Ddu at gamau gweithredu (fel arestio, datrysiad cymunedol neu rybudd) mewn 40 y cant o achosion, o gymharu ag mewn 21 y cant o achosion ar gyfer stopio a chwilio ar bobl Wyn.

Mae data’r llu yn dangos, ym mis Mawrth 2022:

• roedd pobl dduon deirgwaith yn fwy tebygol na phobl Wyn o gael eu harestio; ac
• roedd pobl o gefndiroedd lleiafrifoedd ethnig eraill bedair gwaith yn fwy tebygol na phobl Wyn o gael eu harestio a’u cadw.

Mae’r llu yn cynhyrchu adroddiad amrywiaeth allanol blynyddol sy’n cwmpasu gweithgarwch plismona. Gwelsom yr adroddiad ar gyfer 2020/21, sy’n cynnwys data am stopio a chwilio, cadw yn nalfa’r heddlu a defnyddio grym. Gwneir Gwaith dadansoddi priodol i roi mewnwelediad da i’r meysydd uchod ynghyd â chamau gweithredu i egluro neu fynd i’r afael ag anghymesuredd lle nodir hynny.

Mae’r llu yn rhedeg pwyllgorau chwarterol sy’n adolygu data ar anghymesuredd. Mae hyn yn ei helpu i fonitro ac ymateb i unrhyw dueddiadau neu batrymau penodol trwy, er enghraifft, wneud gwelliannau, megis pecyn hyfforddi stopio a chwilio ar gyfer timau plismona lleol. Mae’r pwyllgorau hefyd yn galluogi craffu annibynnol ar y defnydd o stopio a chwilio, y defnydd o rym, gwarediadau y tu allan i’r llys a throseddau casineb neu ddigwyddiadau sy’n ymwneud â chasineb.

Mae’r gweithlu’n deall pam a sut i drin y cyhoedd â thegwch a pharch

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn darparu ystod o hyfforddiant, megis hyfforddiant diogelwch swyddogion, sy’n ymgorffori sgiliau cyfathrebu yn ogystal ag ymwybyddiaeth o ragfarn anymwybodol a gynlluniwyd i hyrwyddo tegwch a pharch. Nod yr hyfforddiant ar ragfarn anymwybodol yw sicrhau bod y gweithlu’n gallu adnabod eu tueddiadau eu hunain a gwella eu sgiliau cyfathrebu â’r cyhoedd. Gwelsom fod gan y gweithlu ddealltwriaeth dda o’r pynciau hyn.

Gwelsom ddefnydd cyson a phriodol o fideo a wisgir ar y corff, er enghraifft pan ddefnyddiwyd grym, pan wnaed arestiadau, neu pan oedd aelodau o’r cyhoedd yn cael eu stopio a’u chwilio. Mae fideo a wisgir ar y corff yn ddefnyddiol nid yn unig fel math o dystiolaeth, ond gan ei fod hefyd yn darparu lefel o amddiffyniad personol a chyhoeddus a mwy o dryloywder mewn plismona. Mae hyn yn ei dro yn helpu i gynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn yr heddlu.

Mae craffu annibynnol yn helpu’r llu i wella ei ddull o stopio a chwilio

Ers ein harolygiad diwethaf, mae’r llu wedi gwneud cynnydd yn y maes hwn, a amlygwyd yn flaenorol fel maes i’w wella. Mae gan y llu bellach grŵp cynghori annibynnol (IAG), sy’n cael ei gadeirio’n annibynnol, sy’n mwynhau presenoldeb da ac sy’n cynnwys panel hyfforddedig sy’n hyderus i herio. Gallai’r llu wneud mwy i wella cynrychiolaeth y gymuned ar y panel o ran ethnigrwydd, oedran a rhywedd, ond roeddem yn falch o weld bod cynnydd wedi’i wneud. Mae’r llu yn croesawu craffu annibynnol ac yn gweithredu ar adborth a ddarperir. Mae’r IAG yn adolygu fideos a wisgir ar y corff a’r seiliau y mae swyddogion yn eu cofnodi pan fydd aelodau o’r cyhoedd yn cael eu stopio a’u chwilio. Mae IAGs yn gweithredu fel ‘cyfeillion beirniadol’, ac mae hyn yn helpu i wella dealltwriaeth, cyfathrebu a hyder ar draws cymunedau Gogledd Cymru.

Mae’r llu yn gwella ei ddefnydd teg o bwerau stopio a chwilio, ond mae mwy i’w wneud

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn darparu hyfforddiant stopio a chwilio i swyddogion dan hyfforddiant ac yn hysbysu a diweddaru swyddogion am newidiadau mewn deddfwriaeth neu arferion. Dywedodd y rhan fwyaf o’r swyddogion y gwnaethom gysylltu â nhw eu bod yn teimlo eu bod wedi’u hyfforddi’n dda.

Mae ‘seiliau rhesymol’ yn brawf gwrthrychol y mae’n rhaid i swyddogion ei fodloni cyn arfer eu pwerau stopio a chwilio. Yn ystod ein harolygiad, fe wnaethom adolygu sampl o 320 o gofnodion stopio a chwilio rhwng 1 Ionawr a 31 Rhagfyr 2021. Ar sail y sampl hon, rydym yn amcangyfrif bod 80.9 y cant (gyda chyfwng hyder o +/- 4.1 y cant) o’r holl achosion stopio a chwilio gan yr heddlu yn ystod y cyfnod hwn seiliau rhesymol wedi’u cofnodi. O’r cofnodion a adolygwyd gennym ar gyfer stopio a chwilio ar bobl o gefndiroedd lleiafrifoedd ethnig, roedd gan 7 o 12 seiliau rhesymol wedi’u cofnodi. Mae hwn yn welliant ystadegol arwyddocaol o gymharu â chanfyddiadau ein hadolygiad blaenorol o gofnodion o 2019, lle canfuom fod gan 70.0 y cant (gyda chyfwng hyder o +/- 4.9 y cant) o achosion o stopio a chwilio seiliau rhesymol wedi’u cofnodi.

Seiliau a gofnodwyd dros ddefnyddio stopio a chwilio gan Heddlu Gogledd Cymru yn y flwyddyn yn dod i ben 31 Rhagfyr 2021

O’r 320 o gofnodion a adolygwyd gennym, fe wnaethom asesu:

• Nid oedd gan 19 y cant seiliau rhesymol wedi’u cofnodi;
• Ystyriwyd bod 25 y cant yn seiliau gwan;
• Ystyriwyd bod 43 y cant yn seiliau cymedrol; a
• Gwnaed 13 y cant ar seiliau cryf.

Mae hwn yn welliant pwysig i Heddlu Gogledd Cymru, gan fod gwneud penderfyniadau teg o ran stopio a chwilio yn effeithio ar farn pobl am yr heddlu – nid dim ond yr unigolyn sy’n cael ei chwilio. Mae angen i’r llu barhau i fonitro ei ddefnydd a’i fodd cofnodi seiliau rhesymol er mwyn nodi meysydd i’w gwella. Pan fydd gan luoedd seiliau rhesymol wedi’u cofnodi a’u bod yn gallu dangos bod eu defnydd o stopio a chwilio yn deg, mae gan y cyhoedd fwy o hyder.

Atal troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn dda am atal a rhwystro.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud ag atal a rhwystro.

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn blaenoriaethu ac yn cydlynu sut mae’n atal troseddu, ymddygiad gwrthgymdeithasol a bregusrwydd

Mae gan y llu strwythur llywodraethu clir, felly gall arweinwyr oruchwylio pa mor dda y mae’n gweithio i atal, trin ac atal troseddu ac anhrefn. Cynrychiolir bwrdd partneriaeth Gogledd Cymru Mwy Diogel ar lefel strategol. Mae’r strategaeth blismona yn y gymdogaeth yn dangos ffocws yr heddlu ar atal, ymyrraeth gynnar a datrys problemau, ac mae gan y llu strategaeth atal glir. Mae atal troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol yn amcanion allweddol, sy’n golygu bod y gweithlu’n canolbwyntio ar hyn yn ei weithgareddau dyddiol ac yn cefnogi atal troseddu yn dda trwy ddatrys problemau. Mae gan y llu ‘ganolfan atal’ sydd wedi’i dylunio i fynd i’r afael â’r meysydd hynny y mae troseddu yn effeithio’n anghymesur arnynt a helpu i leihau nifer y dioddefwyr a’r dioddefwyr mynych. Mae’r ganolfan wedi’i hen sefydlu, ac mae’r llu wedi buddsoddi yn y maes hwn, a bydd mwy o staff yn ymuno ag ef yn fuan.

Mae strategaeth ‘ymgysylltu â’r gymuned’ y llu yn gosod nodau trosfwaol, ond caiff problemau lleol eu datrys o fewn cymunedau yn unol â’u hanghenion a’u hadborth. Mae’r llu’n gweithio mewn partneriaeth ag ystod eang o sefydliadau eraill mewn gweithgareddau datrys problemau, atal troseddu ac ymyrraeth gynnar. Ac roedd hyn yn amlwg mewn adolygiad o’i broffiliau datrys problemau. Mae cyfarfodydd llu a pherfformiad lleol, drwodd i gyfarfodydd pennu tasgau tactegol a chydgysylltu sy’n monitro cynnydd gweithgarwch atal.

Mae gan y llu chwe dogfen proffil cymunedol gynhwysfawr sy’n cael eu diweddaru ar gyfer pob un o’r ardaloedd awdurdod lleol. Mae’r dogfennau hyn yn hawdd i’w darllen, gyda graffeg, mapiau a chrynodebau pwyntiau bwled sy’n rhoi dealltwriaeth dda i ddarllenwyr o’r meysydd hynny. Fodd bynnag, gallai’r llu wneud mwy i sicrhau bod y gweithlu’n ymwybodol o’r proffiliau hyn. Byddai hyn yn rhoi mwy o wybodaeth a manylion i swyddogion a staff am y meysydd unigol y maent yn eu plismona.

Mae’r llu yn defnyddio datrys problemau yn dda ac yn gweithio gyda sefydliadau eraill i atal troseddu, ymddygiad gwrthgymdeithasol a bregusrwydd

Mae hyb atal y llu yn canolbwyntio’n effeithiol ar blismona datrys problemau. Mae gan bob ardal blismona leol hefyd gynghorwyr datrys problemau penodol ar gyfer cyngor a chyfarwyddyd lleol. Mae tîm dinasyddion mewn plismona (CIP) o fewn plismona yn y gymdogaeth sy’n cydgysylltu ac yn cynllunio sut i ddefnyddio arbenigedd gwirfoddolwyr yn y gymuned. Mae ffocws a chyfarwyddyd lleol hefyd ar broblemau cymunedol presennol a rhai sy’n dod i’r amlwg, a rhoddir cynlluniau ar waith i fynd i’r afael â hwy. Mae’r llu yn defnyddio’r model datrys problemau sganio, dadansoddi, ymateb ac asesu ar draws plismona lleol. Mae swyddogion yn deall sut i’w ddefnyddio yn eu gwaith, a welsom yn y cynlluniau datrys problemau a archwiliwyd gennym.

Canfuom fod cynlluniau datrys problemau yn effeithiol ac yn briodol i’r risgiau yr oeddent yn ceisio mynd i’r afael â hwy. Mae’r gwaith ar gyfer gwerthuso cynlluniau datrys problemau yn digwydd yn lleol ar lefel goruchwyliwr. Canfuom fod datrys problemau hefyd yn digwydd mewn meysydd gwaith eraill, gan gynnwys adrannau arbenigol megis Ymgyrch Amethyst (tîm ymchwilio i drais rhywiol). Mae hyn yn golygu y gall y llu leihau niwed a’r galw am ei wasanaethau a gweithio gyda’i gymunedau i ddatrys problemau.

Mae’r llu yn gweithio gyda sefydliadau eraill, megis awdurdodau lleol a grwpiau cymunedol, i fynd i’r afael â blaenoriaethau ar y cyd. Mae’n gwneud hyn drwy amrywiaeth o fforymau, gan gynnwys ei gyfarfodydd diogelwch cymunedol. Mae’r dulliau cydgysylltiedig hyn yn helpu i leihau troseddu a’i achosion sylfaenol yn gynaliadwy.

Mae arweinwyr y llu yn cydnabod effaith datrys problemau ac yn gwobrwyo’r rhai sy’n perfformio’n dda

Mae’r llu yn gwerthfawrogi’r gwaith cymunedol a datrys problemau a wneir gan ei dimau plismona lleol a gwirfoddolwyr. Mae’r llu’n cynnal digwyddiadau amrywiol i gydnabod a dathlu gwaith timau cymdogaeth, megis y digwyddiad Strydoedd Mwy Diogel a’r Gwobrau Plismona sy’n Canolbwyntio ar Broblemau (POP). Mae digwyddiadau fel y rhain hefyd yn rhannu arfer da.

Mae’r llu yn rhoi cyhoeddusrwydd rheolaidd i waith da’r timau cymdogaeth, yn fewnol ac yn allanol. Mae hyn yn cynnwys yr Wythnos Weithredu yn y Gymdogaeth lle cafodd eitemau eu postio ar gyfryngau cymdeithasol (Twitter a Facebook) a’u cynnwys mewn papurau newydd lleol. Recordiodd y prif gwnstabl fideo hefyd a gyhoeddwyd ar dudalennau mewnrwyd y llu. Mae hyn yn helpu staff i barhau i ymgysylltu, i deimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi a deall bod eu rheolwyr llinell yn gwerthfawrogi’r gwaith a wnânt. Ac mae’n golygu bod y gweithlu yn parhau i fod yn ymrwymedig i ddatrys problemau a lleihau effaith troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol yn ei gymunedau.

Mae’r llu yn cydnabod bod swyddogion cymdogaeth wedi bod yn delio â galwadau cynyddol ar eu hamser a’u gallu i weithio’n uniongyrchol yn eu cymunedau. Fodd bynnag, yn ystod ein harolygiad canfuom nad oedd rhai swyddogion cymdogaeth yn teimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi ac nad oeddent yn ymwybodol o fentrau gwobrwyo a chydnabod y llu. Dylai’r llu sicrhau bod pob tîm yn ymwybodol ac yn manteisio ar ei gyfleoedd gwobrwyo a chydnabod.

Mae’r llu yn ymgymryd â dulliau ymyrraeth gynnar gyda ffocws ar ganlyniadau cadarnhaol

Mae Rhaglen Gweithredu’n Gynnar gyda’n Gilydd y llu wedi datblygu i fod yn Rhaglen Ymyrraeth Gynnar y llu i roi ffocws cryfach ar ymyrraeth gynnar. Mae’r holl staff patrôl a staff cymdogaeth wedi’u hyfforddi mewn ymyrraeth gynnar ac atal. Mae hyn yn eu helpu i nodi achosion sy’n addas ar gyfer atgyfeiriadau ymyrraeth gynnar ac i gyfeirio at bartneriaid a gwasanaethau cymorth eraill.

Dywedodd y llu wrthym ei fod hefyd wedi datblygu tri modiwl hyfforddiant ymyrraeth gynnar ac atal ar gyfer 1,100 o swyddogion rheng flaen, gan gynnwys timau cymdogaeth, ymateb a CID, a 300 o staff o asiantaethau a sefydliadau partner. Cyflwynir yr hyfforddiant hwn mewn seminarau’r llu. Mae’n ymdrin â deddfwriaeth ac ymchwil, systemau a phrosesau, ac offer ac adnoddau, gan gynnwys modiwl e‑ddysgu un-awr ychwanegol. Bob blwyddyn, cynhelir tri diwrnod datblygu plismona yn y gymdogaeth gyda swyddogion ymateb gwasanaethau plismona lleol yn ymdrin â phynciau megis ymddygiad gwrthgymdeithasol. Mae partneriaid allanol hefyd yn cymryd rhan yn y diwrnodau hyfforddi hyn.

Mae’r llu yn dadansoddi ei ddata ei hun a data partneriaeth i sefydlu galw uchel a lleoliadau, pobl a phobl dan amheuaeth sy’n fregus, gan gynnwys dioddefwyr mynych. Mae’n defnyddio hwn i helpu i atal troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol

Mae gan bob ardal o fewn Heddlu Gogledd Cymru gyfarfod lleihau galw. Caiff hwn ei gadeirio gan arolygydd plismona lleol ac mae’n asesu’r galw, gan ganolbwyntio ar leoliadau a dioddefwyr mynych. Mae tudalen fewnrwyd pecyn cymorth y llu yn cynnwys dolen at y deg prif gynhyrchydd galw mynych ym mhob ardal, ward neu bît. Mae’r rhaglen yn galluogi defnyddwyr i gyrchu data pellach a defnyddio hyn i lywio eu gwaith atal.

Mae timau plismona yn y gymdogaeth wedi cael mynediad at sesiynau briffio lleol a hyfforddiant ar offeryn dadansoddi data Microsoft Power BI. Gallant ddefnyddio hyn i nodi galw mynych dros dri mis, gan gynnwys troseddwyr, dioddefwyr a lleoliadau mynych. Mae hwn yn arf effeithiol y mae goruchwylwyr yn ei ddefnyddio i friffio eu timau. Mae dadansoddwyr y llu yn cefnogi cyfarfodydd lleihau galw lleol trwy ddarparu mynediad at ddata partneriaeth i helpu’r llu i ddeall materion yn ei gymunedau yn well.

Ymateb i’r cyhoedd

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn dda am ymateb i’r cyhoedd.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor dda y mae’r llu yn ymateb i’r cyhoedd.

Mae staff yr ystafell reoli yn nodi risg a bregusrwydd yn gywir pan yw aelodau o’r cyhoedd yn cysylltu i riportio trosedd

Canfu ein hasesiad o wasanaethau dioddefwyr fod safon ymdrin â galwadau yn uchel. Mewn 67 o’r 70 o achosion a adolygwyd gennym, defnyddiwyd proses adnabod ac asesu risg, THRIVE. Ym mhob un o’r 55 o achosion a adolygwyd gennym, roedd y rhai oedd yn delio â galwadau yn gwrtais, yn broffesiynol ac yn dangos empathi tuag at alwyr. Mewn 24 o 25 o achosion a adolygwyd, fe wnaethant roi cyngor ar atal troseddu. Mewn 52 o 61 o achosion a adolygwyd, canfuom fod bregusrwydd wedi’i wirio a’i nodi ar y pwynt cyswllt cyntaf. Ar gyfer pob un o’r 76 o achosion a adolygwyd gennym, dyrannwyd digwyddiadau i dîm priodol. Mae’r canlyniadau hyn yn gadarnhaol, ond dylai’r llu barhau i sicrhau bod yr holl ddioddefwyr mynych yn cael eu hadnabod a’u cofnodi gan y rhai sy’n delio â galwadau ar y pwynt cyswllt cyntaf. Mewn 11 o 57 o achosion a adolygwyd, nid oedd tystiolaeth o wiriadau i weld a oedd dioddefwr mynych.

Mae’r llu’n defnyddio dull cydweithredol i fynd i’r afael â bygythiad, niwed a risg ar bwynt yr alwad gyntaf, ac mae ganddo amrywiaeth o sianeli cyswllt ar gael

Mae’r llu wedi buddsoddi mewn technoleg i nodi pobl a allai fod yn agored i niwed, er mwyn sicrhau bod y swyddog sydd wedi’i hyfforddi fwyaf yn mynychu. Mae’r llu’n cydweithio’n effeithiol ag asiantaethau eraill i fodloni’r galw ac i ymateb i ddigwyddiadau lle nodir bod pobl yn agored i niwed ac y gallai fod angen cymorth ychwanegol arnynt.

Mae’r llu’n defnyddio ystod briodol o ddulliau cyswllt digidol. Mae’r rhain yn cynnwys Single Online Home – platfform sy’n caniatáu i wasanaethau heddlu greu presenoldeb ar-lein – a system rheoli cyfryngau cymdeithasol sy’n dod â sawl platfform cyfryngau cymdeithasol gwahanol ynghyd. Mae’n dangos arfer da drwy ddefnyddio desg ddigidol i gydlynu’r sianeli cyswllt hyn, gan ddarparu ffyrdd ychwanegol i’r cyhoedd gysylltu â’r llu.

Dylai’r heddlu wella’r amser y mae’n ei gymryd i ymateb i alwadau am wasanaeth a sicrhau bod bregusrwydd yn cael ei adolygu’n barhaus

Nid yw’r llu bob amser yn ateb galwadau am wasanaeth o fewn ei amserau targed cyhoeddedig. Dywedodd y llu wrthym ei fod wedi ateb 87.4 y cant o alwadau 999 o fewn 10 eiliad rhwng 1 Tachwedd 2021 a 31 Ionawr 2022. Roedd hyn yn is na’r safon genedlaethol o ateb 90 y cant o alwadau 999 o fewn 10 eiliad. Dywedodd y llu wrthym hefyd fod 11.1 y cant o alwadau i’w gyfleuster 101 nad ydynt yn rhai brys ar gyfer yr un cyfnod amser wedi’u rhoi’r gorau iddynt. Mae’r llu yn gweithredu switsfwrdd rhwng 8am a 10pm bob dydd. Fodd bynnag, mae’r gyfradd gadael yn uwch na’r safon genedlaethol o 10 y cant ar gyfer heddluoedd heb unrhyw gyfleuster switsfwrdd o gwbl. Ni all y llu benderfynu eto a yw galwyr yn rhoi’r gorau iddi oherwydd amseroedd aros neu oherwydd eu bod yn dewis defnyddio’r cyfleuster riportio ar-lein ar ei wefan. Felly, ni all y llu farnu’n gywir pa mor effeithiol y mae’n galluogi’r cyhoedd i gysylltu.

Gall methu ag ateb galwadau yn ddigon cyflym arwain at golli hyder y cyhoedd a chyfleoedd ymchwilio. Ar y cyfan mae’r llu’n gallu ateb galwadau brys o fewn yr amseroedd targed y mae’n eu gosod iddo’i hun, ac mae’r rhain wedi’u halinio â safonau cenedlaethol. Ond canfuom nad yw rhai galwadau nad ydynt yn rhai brys yn cael eu trin yn brydlon. Canfuom hefyd nad yw dioddefwyr bob amser yn cael eu diweddaru a’u hysbysu ynghylch pam mae oedi o ran mynychu.

Mae’r llu’n gweithio mewn partneriaeth â gwasanaethau iechyd meddwl yn effeithiol, i gefnogi’r rhai sy’n agored i niwed a’u hamddiffyn rhag niwed pellach

Mewn partneriaeth â Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr, mae Heddlu Gogledd Cymru yn cynnig gwasanaeth brysbennu iechyd meddwl sy’n gweld ymarferwyr iechyd meddwl yn gweithio gyda staff yn ystafell reoli’r llu. Mae’r gwasanaeth hwn yn gweithredu ar draws ardal y llu yn unol ag amseroedd galw brig y dydd. Mae cael ymarferwyr yn gweithio gyda staff sy’n cymryd galwadau gan bobl a allai fod yn profi argyfwng iechyd meddwl yn eu helpu i ystyried y ffordd orau o ddelio â’r unigolyn. Mae gan yr ymarferwyr fynediad at gofnodion iechyd i roi cyngor proffesiynol. Yn ystod ein harolygiad, gwelsom enghreifftiau cadarnhaol o sut roedd y cyngor a’r cymorth arbenigol hwn wedi lleihau’r galw mawr ar y llu. Mae hyn yn golygu bod pobl sy’n profi iechyd meddwl gwael yn cael gwasanaeth priodol a chymorth mwy perthnasol pan ydynt yn ffonio’r heddlu.

Mae gan y llu ddealltwriaeth dda o anghenion llesiant ei staff rheoli cyswllt a swyddogion sy’n ymateb i alwadau brys yn gyntaf

Mae’r llu yn darparu hyfforddiant iechyd meddwl i oruchwylwyr ystafell reoli sy’n eu helpu i ddeall a nodi materion lles a llesiant o fewn eu timau. Mae gan y llu dîm lles sy’n darparu rheolaeth risg trawma rheolaidd i staff yr effeithiwyd arnynt gan ddigwyddiadau trawmatig. Mae swyddogion gweithredol rheng flaen yn adrodd bod goruchwylwyr yn gefnogol, yn lleoliadau’r digwyddiadau ac wedi hynny.

Fodd bynnag, dywedodd staff yr ystafell reoli wrthym fod rhai timau yn gweithredu ar neu’n is na lefelau staffio lleiaf. Canfuom fod timau ymateb hefyd yn teimlo eu bod yn aml yn gweithredu islaw’r lefelau staffio dymunol. Mae symud pobl o sifftiau hefyd yn rhoi pwysau ar adnoddau. Mae hyn yn digwydd pan fydd swyddog yn cael ei ddargyfeirio o’i ddyletswyddau craidd am gyfnod estynedig, er enghraifft i gefnogi digwyddiadau megis Gemau’r Gymanwlad neu i wneud gwaith cwrs ar gyfer y fframwaith cymwysterau addysg plismona.

Mae staff ystafell reoli’r llu a goruchwylwyr wedi’u hyfforddi’n addas i gynnig cyngor amser real i’w ymatebwyr cyntaf er mwyn sicrhau bod tystiolaeth yn cael ei chasglu’n gynnar yn y lleoliadau

Yn ystod ein harolygiad, canfuom fod staff a goruchwylwyr yn yr ystafell reoli yn monitro trosglwyddiadau radio yn weithredol ac yn darparu cyngor ysgrifenedig ar y log digwyddiadau gorchymyn a rheoli y gall y swyddogion sy’n mynychu ei weld. Mae hyn yn cynnwys sicrhau y manteisir i’r eithaf ar gyfleoedd fforensig ac mae’n golygu bod swyddogion sy’n mynychu yn gwybod pa gamau i’w hystyried pan ydynt yn mynychu digwyddiadau neu leoliadau troseddu fel bod tystiolaeth yn cael ei chasglu mor gynnar ac effeithiol â phosibl.

Ymchwilio i droseddau

Mae Heddlu Gogledd Cymru angen gwella wrth ymchwilio i droseddau.

Cyfran y troseddau a gofnodwyd yn y flwyddyn yn dod i ben 30 Medi 2021 gyda chanlyniad ‘ddim er budd y cyhoedd – penderfyniad yr heddlu’ (canlyniad 10) ar draws lluoedd

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor dda y mae’r llu yn ymchwilio i droseddau.

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn cynnal ymchwiliadau trylwyr ac effeithiol ar ran y cyhoedd

Canfu ein hasesiad gwasanaeth i ddioddefwyr fod staff wedi cwblhau ymchwiliad effeithiol mewn 80 o’r 90 o achosion a adolygwyd. Mewn 77 o’r 86 o achosion a adolygwyd, cwblhawyd ymchwiliadau ar ôl cymryd cyfleoedd rhesymol i gasglu tystiolaeth, a dyrannwyd 73 o 74 o achosion i ymchwilwyr â’r sgiliau priodol.

Mewn 77 o 83 o achosion a adolygwyd, derbyniodd y dioddefwr lefel briodol o wasanaeth. Gwelsom oedi mewn 5 allan o 90 o achosion. Gall unrhyw oedi gael effaith andwyol ar y dioddefwr ac roedd rhai o’r oediadau hyn yn hir ac yn annerbyniol. Ym mhob un o’r pum achos lle bu oedi, canfuom ddiffyg goruchwyliaeth effeithiol.

Mewn 40 o 43 o achosion a adolygwyd, gwnaeth y llu ddefnydd da o gynlluniau ymchwilio. Ac ym mhob un o’r 17 o achosion perthnasol a adolygwyd, gwnaed arestiadau o fewn amserlen briodol.

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn gwneud yn siŵr bod staff â’r sgiliau priodol yn ymchwilio i droseddau difrifol, er bod gan rai timau lwythi gwaith trwm

Mae’r llu wedi sefydlu fframwaith perfformiad strategol a thactegol ar gyfer ymchwilio i droseddau. Mae’r grŵp safonau ymchwiliol yn adolygu safonau a pherfformiad, ond mae’r dull gweithredu ar draws yr holl unedau gorchymyn sylfaenol angen mwy o gysondeb a mwy o gyfathrebu rhwng pob maes. Mae’r llu wedi bod yn gweithio ar ystorfa ganolog ar gyfer canllawiau safonau ymchwiliol. Fodd bynnag, ar adeg ein harolygiad, canfuom nad oedd staff yn ymwybodol o’r adnodd hwn a chan ei fod yn gynnyrch newydd, nid oeddem yn gallu asesu ei effeithiolrwydd.

Mae gan Heddlu Gogledd Cymru allu ditectif cryf a chapasiti, sy’n well nag a welwn fel arfer. Ar 31 Mawrth 2022, roedd pob un o’r 260 o swyddi ymchwilydd PIP2 (rhaglen proffesiynoli ymchwiliadau) wedi’u llenwi ag ymchwilydd achrededig. Rydym wedi nodi arfer da gydag academi troseddau’r llu, a sefydlwyd i alluogi’r llu i ddeall faint o’i staff sydd wedi’u hachredu gan PIP2 ac i nodi bylchau critigol o fewn timau ymchwilio. Mae hyn yn helpu’r llu i ddeall anghenion twf ar gyfer swyddi ditectif gwag. Ar adeg ein harolygiad nid oedd unrhyw swyddi ditectif gwag, sydd wedi rhoi’r llu mewn sefyllfa dda o ran cynnal ei allu a’i gapasiti ymchwiliol.

Fodd bynnag, adroddodd timau ymchwilio i dreisio (Ymgyrch Amethyst) a cham-drin plant lwyth achosion trwm. Mae hyn wedi cynyddu’r gofynion ar staff, a ddywedodd wrthym fod angen iddynt weithio ar eu diwrnodau gorffwys i sicrhau bod tasgau’n cael eu cwblhau. Mynegodd rhai o’r staff y siaradwyd â hwy ddiffyg hyder ynghylch pa mor dda y mae’r llu yn deall ei alw ymchwiliol.

Mae llesiant yn flaenoriaeth mewn timau ymchwilio, ond gellid gwneud mwy i sicrhau bod llwythi gwaith yn cael eu rheoli’n effeithiol a deall y galw gan droseddu

Dywedodd y rhan fwyaf o’r staff y siaradwyd â hwy fod goruchwylwyr yn gefnogol, yn cymryd eu llesiant o ddifrif ac yn adolygu ymrwymiadau llwyth gwaith. Dywedodd rhai staff wrthym fod beichiau gwaith yn briodol ond bod gan rai swyddogion mewn rolau arbenigol niferoedd uwch o achosion. Er bod y staff hyn yn teimlo eu bod yn cael eu cefnogi gan arweinwyr, dywedodd rhai wrthym nad oedd modd rheoli eu llwythi gwaith a bod hyn yn effeithio ar eu llesiant. Dywedodd staff fod llwythi gwaith uchel ac oriau gwaith hir yn effeithio ar eu cydbwysedd bywyd a gwaith. Canfuom fod ymchwilwyr wedi ymrwymo i gefnogi dioddefwyr, ond canfuom hefyd fod timau’n teimlo na allant dderbyn mwy o achosion oherwydd eu bod wedi mynd y tu hwnt i’w gallu i ymchwilio i’w llwyth achosion presennol.

Mae’r llu yn darparu gallu ymchwilio digidol a fforensig da, gydag oediadau cyfyngedig

Mae’r adran cymorth gwyddonol yn gartref i dîm fforensig digidol y llu sy’n bodloni achrediad Safoni Sefydliadau Rhyngwladol. Mae fforensig ddigidol yn gangen o wyddoniaeth fforensig. Y prif bwrpas yw archwilio, echdynnu a phrosesu data o ddyfeisiau digidol. Mae cytundeb gwasanaeth lleol ar waith i sicrhau bod amseroedd cyflwyno yn cael eu bodloni. Ar adeg ein harolygiad, dywedodd y llu wrthym nad oedd fawr ddim ôl-groniad, os o gwbl. Pan fydd ôl-groniad, caiff hwn ei roi ar gontract allanol er mwyn osgoi oedi wrth fwrw ymlaen ag ymchwiliadau. Mae’r llu wedi buddsoddi mewn staff ychwanegol o fewn yr adran drwy greu dwy swydd ychwanegol. Mae gallu’r tîm fforensig digidol i fynychu lleoliadau yn dda ac maent yn rhoi cyngor a chymorth i swyddogion. Mae gliniaduron yn cymryd mwy o amser i’w harchwilio’n ddigidol, ond mae opsiwn i ddefnyddio system llwybr carlam os oes angen.

Amddiffyn pobl fregus

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol am amddiffyn pobl fregus.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor dda y mae’r llu yn amddiffyn pobl fregus.

Mae llywodraethu amddiffyn pobl agored i niwed yn effeithiol

Mae bwrdd amddiffyn pobl agored i niwed (PVP) y llu yn darparu llywodraethu, a chefnogir y dull hwn gan brif swyddog arweiniol enwebedig ar gyfer bregusrwydd. Mae’r llu yn defnyddio cynlluniau gweithredu a chyfarfodydd perfformiad PVP misol i werthuso ei gynnydd ac i wneud gwelliannau. Mae’r fframwaith hwn yn cynnwys cam‑drin domestig, amddiffyn plant, a thrais yn erbyn menywod a merched, ac mae’n ymestyn y tu allan i dimau arbenigol i wasanaethau plismona lleol. Mae hyn yn golygu bod blaenoriaethau a chyfarwyddyd wedi’u pennu’n ddigonol, a’u bod yn cael eu deall mor eang â phosibl ar draws y llu.

Nid yw’r llu yn hyfforddi’r holl staff sy’n ymwneud ag amddiffyn pobl agored i niwed

Mae’r llu’n darparu hyfforddiant mewn ‘Materion DA’ a phrofiad niweidiol yn ystod plentyndod i holl swyddogion Heddlu Gogledd Cymru. Mae gan yr holl swyddogion a staff fynediad i wefan a rennir ar fewnrwyd y llu sy’n rhoi cyngor a chanllawiau ar faterion sy’n ymwneud â bregusrwydd. Fodd bynnag, canfuom nad oedd staff yn teimlo eu bod wedi derbyn hyfforddiant arbenigol priodol i ddarparu lefel uwch o ddiogelu i ddioddefwyr cam-drin domestig. Yn y gorffennol, mae’r llu wedi defnyddio darparwyr hyfforddiant allanol i gyflwyno hyfforddiant rhaglen ddatblygu arbenigol ar gyfer ymchwilio i gam-drin plant. Ond fe wnaeth diffyg argaeledd y cyrsiau hyn annog y llu i gynnal cyrsiau rhaglen datblygu arbenigol ar gyfer ymchwilio i gam-drin plant mewnol. Amlygodd rhai o’r goruchwylwyr PVP y siaradwyd â hwy yr hyn yr oeddent yn ei ystyried yn ddiffyg darpariaeth hyfforddiant. Fodd bynnag, mae Heddlu Gogledd Cymru wedi gweithredu cynllun dros y 18 mis diwethaf, a byddem yn annog y llu i barhau i sicrhau bod pawb sy’n gweithio mewn swyddi arbenigol sy’n amddiffyn pobl agored i niwed wedi derbyn yr hyfforddiant sydd ei angen i gyflawni eu rolau’n effeithiol.

Mae’r llu yn gweithio gyda sefydliadau eraill i gadw pobl fregus yn ddiogel

Cynullir cynadleddau aml-asiantaeth ar gyfer asesu risg i helpu’r dioddefwyr cam-drin domestig hynny sydd fwyaf mewn perygl. Yn ystod ein harolygiad, cynhaliwyd llawer o’r cyfarfodydd hyn gan ddefnyddio technoleg fideo-gynadledda ac roedd hyn yn effeithiol. Gwelsom y cyfarfodydd rhithwir hyn a chawsom argraff dda o weld bod ystod eang o gyfranogwyr o sefydliadau eraill yn bresennol. Rhannwyd gwybodaeth yn effeithiol ac arweiniodd trafodaethau adeiladol at gymryd camau i helpu i gadw dioddefwyr yn ddiogel.

Mae’r llu wedi gweithio’n adeiladol gyda sefydliadau diogelu eraill i weithredu Ymgyrch Encompass – safonau proffesiynol a gydnabyddir yn genedlaethol lle mae swyddogion heddlu yn hysbysu ysgolion am ddigwyddiadau sy’n ymwneud â cham-drin domestig sy’n effeithio ar blant. Mae’r cynllun wedi cael derbyniad da ac wedi’i fabwysiadu’n eang ledled Gogledd Cymru. Mae gan y llu hyb ymyrraeth gynnar sefydledig. Mae’r hyb yn helpu i ddarparu ymyrraeth fwy amserol a phriodol ac yn cefnogi teuluoedd sydd gyda thystiolaeth o lefelau uwch o angen.

Mae’r llu’n ceisio deall a gweithredu ar adborth dioddefwyr i wella’r gwasanaeth y mae’n ei ddarparu, ond nid yw hyn yn cael ei werthfawrogi’n eang ymhlith ei weithlu

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn defnyddio data o arolygon boddhad dioddefwyr a’i fwrdd ansawdd gwasanaeth i asesu meysydd lle gall y llu wella. Ym mis Ionawr 2022, rhoddodd y llu fenter o’r enw ‘Taith y Dioddefwr’ ar waith. Nod hyn yw darparu gwybodaeth o ansawdd uchel i’r llu am brofiadau dioddefwyr troseddu. Rhennir hyn gyda staff i’w helpu i wella safon y gwasanaeth y maent yn ei roi i ddioddefwyr.

Mae’r llu yn cynnal grwpiau adborth dioddefwyr eraill, megis y gwasanaeth cynghori ar gyfer goroeswyr cam-drin domestig, ac ers ein harolygiad mae wedi dweud wrthym fod fforwm newydd ar gyfer goroeswyr trais rhywiol wedi’i sefydlu. Fodd bynnag, nid oedd y staff a’r swyddogion y siaradwyd â hwy yn ymwybodol o unrhyw broses ffurfiol i gasglu adborth gan ddioddefwyr. Mae angen i’r llu wneud mwy i sicrhau bod y gweithlu ehangach yn ymwybodol o’r mentrau hyn.

Mae’r llu’n glir bod llawer o rolau PVP yn peri risg uchel i lesiant ac yn darparu gwasanaeth llesiant gwell i’r bobl yn y rolau hyn

Gwelsom nifer o fentrau a threfniadau sy’n cefnogi’r gweithlu. Mae hyn yn cynnwys rheoli risg trawma ar gyfer mynd i’r afael â gofal ar ôl digwyddiadau trawmatig. Mae’r llu yn deall bod llawer o rolau sy’n ymdrin â bod yn agored i niwed yn peri risg uwch i lesiant y gweithlu, ac mae’n darparu gwasanaeth llesiant gwell i staff perthnasol. Roedd y staff y siaradwyd â nhw yn y rolau hyn yn cael asesiadau seicolegol arferol i ddeall yr effaith y mae eu rôl yn ei chael ar eu hiechyd, ac roedd hyn yn cynnwys mynediad at gymorth iechyd galwedigaethol lle bo angen. Fodd bynnag, nododd rhai ymchwilwyr cam-drin plant ddiffyg hyder yn y broses sgrinio seicolegol.

Mae’r llu yn coladu data lles o fewn PVP. Mae hyn yn arfer da ac yn helpu’r llu i nodi tueddiadau a materion sy’n effeithio ar bobl yn y rolau hyn. Er na welsom effaith y data hwn yn y PVP ar adeg ein harolygiad, mae gan hyn y potensial i helpu’r llu i deilwra a gwella ei wasanaeth llesiant. Gallai hyn yn ei dro helpu staff i deimlo’n fwy hyderus yn y broses sgrinio.

Rheoli troseddwyr a’r rhai dan amheuaeth

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol am reoli troseddwyr a’r rhai dan amheuaeth.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor dda y mae’r llu yn rheoli troseddwyr a’r rhai dan amheuaeth.

Mae’r llu yn mynd ar drywydd troseddwyr risg uchel yn effeithiol ac yn rheoli’r bobl sydd dan amheuaeth sy’n weddill, ond gellid gwneud mwy i reoli’r rhai yr aseswyd eu bod yn risg ganolig ac isel

Mae trefniadau llywodraethu a throsolwg effeithiol o’r bobl sydd dan amheuaeth gyda risg uchel a phobl y mae’r heddlu yn chwilio amdanynt. Mae arolygiaeth o droseddwyr risg uchel sy’n weddill yng nghyfarfod rheoli dyddiol y llu. Mae’r gwasanaethau cymorth gweithredol yn bresennol yn ystod y cyfarfod rheoli dyddiol a gallant helpu timau plismona lleol gydag arestiadau a phobl sydd dan amheuaeth sy’n weddill.

Fodd bynnag, canfuom nad oes unrhyw broses i swyddogion wybod sut na phryd i ymdrin â mynd ar drywydd unigolion risg canolig ac isel sydd dan amheuaeth. Roedd swyddogion rheng flaen a goruchwylwyr yn deall pwysigrwydd arestio pobl risg uchel sydd dan amheuaeth, ond roedd diffyg eglurder a chysondeb ynghylch unigolion risg ganolig ac isel.

Mae gan Heddlu Gogledd Cymru fesurau sicrwydd ar gyfer penderfyniadau wedi’i ryddhau o dan ymchwiliad

Dangosodd ein harolygiad i ni fod y llu yn defnyddio wedi’i ryddhau dan ymchwiliad (RUI) neu bresenoldeb gwirfoddol mewn achosion priodol. Caiff eu defnydd ei fonitro o ran risg ac amseroldeb, ac mae atebolrwydd clir am sicrhau bod hyn yn digwydd. Rheolir RUI trwy systemau’r llu sy’n annog staff yn awtomatig ynghylch pa gamau sydd eu hangen o fewn yr amserlenni perthnasol. Mae staff yn cael eu hysbysu y gallent fod wedi cael pobl dan amheuaeth RUI am gyfnodau gormodol a gofynnir iddynt ddarparu diweddariadau manwl. Mae hyn yn digwydd yn rheolaidd, a chaiff goruchwylwyr eu dwyn i gyfrif o ran y cynnydd ers yr adolygiad diwethaf.

Mae mechnïaeth cyn cyhuddo yn cael ei rheoli’n effeithiol ac mae ganddi oruchwyliaeth a llywodraethu

Yn ystod ein harolygiad, canfuom fod proses rheoli mechnïaeth effeithiol a oruchwylir yn briodol gan arolygydd. Mae system dyddiadur y ddalfa a reolir yn ganolog yn hysbysu swyddogion pan fydd dyddiadau mechnïaeth yn agosáu. Mae hyn yn helpu swyddogion i gynnal ymchwiliadau cyn gynted â phosibl ac i ddiogelu dioddefwyr. Mae hefyd yn golygu bod llai o risg y bydd dyddiadau mechnïaeth yn mynd heibio heb gymryd camau pellach. Os yw dyddiadau’n mynd heibio, y risg yw y gallai fod angen rhyddhau’r sawl sydd dan amheuaeth dan ymchwiliad yn lle.

Rhennir y data o’r broses hon gyda chyfarfod safonau ymchwilio’r llu i’w helpu i ddeall unrhyw themâu neu dueddiadau sy’n dod i’r amlwg y mae angen eu dadansoddi neu eu gwella ymhellach.

Roedd rheolaeth oruchwyliol yn amlwg. Lle mae newid o fechnïaeth i RUI, canfuom fod rhesymeg glir wedi’i chofnodi, yn ogystal ag asesiad o risg i gefnogi’r penderfyniad.

Mae trefniadau IOM y llu yn effeithiol

Mae tîm IOM y llu wedi’i leoli o fewn hyb atal y llu, sy’n galluogi ymagwedd gydlynol at weithgarwch atal. Mae’r llu yn dilyn y canllawiau gweithredol cenedlaethol IOM diweddaraf a’r strategaeth rheoli troseddwyr integredig cysylltiedig ar gyfer troseddau cymdogaeth, yn dilyn y strwythur sefydlog, hyblyg a rhydd. Mae’r llu yn defnyddio sgorau difrifoldeb troseddau a sgorau risg difrifoldeb troseddwyr yn gywir i ddewis unigolion ar gyfer pob carfan IOM fel eu bod yn cael eu rheoli’n effeithiol.

Canfuom fod cyfarfodydd a threfniadau partneriaeth IOM aml-asiantaeth yn effeithiol a bod llawer o asiantaethau partner yn eu mynychu. Mae dadansoddwr perfformiad IOM yn darparu adroddiadau perfformiad yn seiliedig ar ddata o systemau prawf a heddlu. Mae’r adroddiadau perfformiad hyn yn cynnwys data ar ostyngiadau mewn aildroseddu yn ogystal ag amcangyfrifon o faint mae’r gostyngiadau hynny wedi arbed cymdeithas yn ariannol. Mae cael data partneriaeth yn bwysig oherwydd gall nodi risgiau cynnar a gwella prosesau gwneud penderfyniadau ar y cyd.

Mae timau plismona lleol yn ymwybodol o droseddwyr rhyw cofrestredig yn eu hardal

Mae’r llu’n defnyddio system fapio sy’n galluogi plismona lleol a swyddogion cymdogaeth i weld lle mae troseddwyr rhyw cofrestredig yn byw. Yn ystod ein harolygiad, fe wnaethom siarad â swyddogion cymdogaeth a oedd yn ymwybodol o rai o’r troseddwyr rhyw cofrestredig yn eu hardal blismona. Mae’r llu hefyd yn cynhyrchu bwletin yn hysbysu swyddogion am droseddwyr rhyw cofrestredig sy’n byw yn eu hardal. Mae gwneud yn siŵr bod swyddogion yn ymwybodol o ble mae troseddwyr rhyw cofrestredig yn byw yn gadarnhaol ac yn helpu swyddogion i nodi ymddygiad peryglus neu gofnodi gwybodaeth am yr unigolion hynny. Fe wnaethom siarad â’r gweithlu yn ystod ein gwaith maes a chanfod eu bod yn gwybod ble i ddod o hyd i’r wybodaeth sydd ei hangen arnynt.

Mae’r tîm ymchwilio ar gyfer cam-drin plant ar-lein yn sicrhau gweithgarwch gorfodi ac yn gwneud defnydd effeithiol o orchmynion atal niwed rhywiol

Yn ystod ein harolygiad, canfuom fod y tîm ymchwilio ar gyfer cam-drin plant ar-lein yn gwneud defnydd effeithiol o orchmynion atal niwed rhywiol. Yn y flwyddyn a ddaeth i ben 30 Medi 2021, cyhoeddodd Heddlu Gogledd Cymru 121 o orchmynion atal niwed rhywiol. Mae’r rhain yn cael eu clywed yn y llys er mwyn caniatáu rheoli risg troseddwyr yn barhaus ar ôl iddynt gael eu dyfarnu’n euog o drosedd. Roedd y llwythi achosion o fewn y tîm ymchwilio ar gyfer cam-drin plant ar-lein yn hylaw, gydag ond ychydig o ôl-groniadau. Mae’r tîm yn cysylltu â’r gwasanaethau cymdeithasol yn gynnar yn y broses o gasglu gwybodaeth, sy’n rhoi cyfleoedd i nodi unrhyw blant a allai fod mewn perygl ac amser i gynllunio arestiad o fewn amserlenni priodol. Mae’r llu yn defnyddio gwarantau fel y dull gorfodi a ffefrir. Mae hyn yn cynyddu cyfleoedd i sicrhau tystiolaeth.

Amharu ar droseddau difrifol a threfnedig

Nid yw Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol i fynd i’r afael â throseddau difrifol a chyfundrefnol.

Deall SOC a gosod blaenoriaethau i fynd i’r afael ag ef

Mae’r llu yn nodi SOC fel blaenoriaeth

Mae gan y llu gynllun corfforaethol sy’n nodi 11 bygythiad blaenoriaeth, ac mae 1 ohonynt yn SOC. Fodd bynnag, gwelsom nad oedd rhai o’r swyddogion a’r staff y buom yn siarad â nhw yn deall hyn yn llawn. Canfuom fod y rhan fwyaf o swyddogion lleol yn gwybod pa OCGs oedd yn weithredol yn eu hardaloedd. Fodd bynnag, nid oedd ganddyn nhw ddigon o fanylion am weithgareddau’r grwpiau na’r bygythiadau yr oeddent yn eu peri er mwyn tarfu arnynt.

Yn ystod ein harolygiad, ni ddaethom o hyd i ddiwylliant derbyniol bod SOC yn fusnes i bawb. I’r gwrthwyneb, dangosodd swyddogion a staff ddealltwriaeth dda o fregusrwydd a diogelu, ond nid oedd rhai yn gallu esbonio’r cysylltiad rhwng bregusrwydd a SOC.

Mae’r llu yn rheoli ei ymateb i SOC drwy gyfres o gyfarfodydd gwaith a chyfarfodydd cydgysylltu lleol a grymus. Yn ystod ein harolygiad, gwnaethom arsylwi rhai cyfarfodydd a chanfod eu bod wedi’u strwythuro’n dda a’u cefnogi gan ddadansoddiad i lywio’r broses o wneud penderfyniadau.

Mae proffiliau lleol yn hysbysu ac yn cyfarwyddo gwaith partneriaeth ar SOC

Mae’r llu wedi cynhyrchu proffiliau lleol cymunedol i nodi’r bygythiad gan SOC ym mhob un o’i ardaloedd plismona cymunedol. Mae’r proffiliau hyn yn cael eu diweddaru’n flynyddol. Cynhyrchir y proffiliau gan ddadansoddwyr partneriaethau cymunedol ac maent yn cynnwys data gan asiantaethau eraill fel awdurdodau lleol, addysg ac iechyd. Fe’u defnyddir mewn cyfarfodydd partneriaeth diogelwch cymunedol ac ymddengys eu bod yn llywio gweithgaredd. Mae’r awdurdodau lleol yn cyfrannu at ariannu’r dadansoddwyr partneriaeth.

Gwnaethom archwilio rhai o’r proffiliau hyn a gwnaeth eu strwythur a’r manylion a gynhwyswyd argraff arnom. Roedd partneriaid y buom yn siarad â nhw yn cydnabod eu manteision. Fodd bynnag, nid oedd yn ymddangos bod rhai LROs yn deall sut y dylid eu defnyddio i fynd i’r afael â SOC.

Adnoddau a sgiliau

Nid yw’r llu yn gallu cwrdd â rhai gofynion SOC dadansoddol

Mae tîm dadansoddol yr heddlu yn cynnwys dadansoddwyr strategol, tactegol a phartneriaeth. Canfuom nad oedd yr heddlu bob amser yn gallu rheoli ei alw dadansoddol yn effeithiol.

Rhaid i’r pennaeth dadansoddi wneud penderfyniadau anodd wrth flaenoriaethu gwaith dadansoddol. Canfuom fod dadansoddwyr yn gallu cefnogi ymchwiliadau adweithiol sy’n cael eu rheoli gan yr uned SOC. Fodd bynnag, nid oedd ganddynt bob amser amser i ymgymryd â gwaith rhagweithiol i wella dealltwriaeth yr heddlu o SOC. Dywedwyd wrthym gan rai dadansoddwyr fod y galw i wneud gwaith ar ddata telathrebu wedi cynyddu’n sylweddol.

Dywedwyd wrthym mai anaml y bydd LROs yn derbyn cefnogaeth ddadansoddol i yrru gweithgaredd cynllunio 4P. Dywedwyd wrthym hefyd fod diffyg gwasanaethau dadansoddol ar gael yn yr heddlu, a allai esbonio hyn.

Mynegodd rhai dadansoddwyr a’u rheolwyr eu rhwystredigaeth nad oedd rhai darnau o waith dadansoddol gorffenedig yn cael eu gweithredu. Mae’n ymddangos bod hyn oherwydd argaeledd cyfyngedig o adnoddau rheng flaen.

Mewn grymoedd eraill, rydym yn aml yn dod o hyd i ddadansoddwyr sy’n ymroddedig i fynd i’r afael â SOC, ac mewn rhai achosion, fe’u neilltuir i feysydd bygythiad penodol. Mae hyn yn caniatáu i ddadansoddwyr archwilio ac asesu bygythiadau SOC yn rhagweithiol a nodi materion sy’n dod i’r amlwg. Nid yw’r adnoddau dadansoddol yn Heddlu Gogledd Cymru yn caniatáu hyn.

Mae arweinyddiaeth yr heddlu yn ymwybodol o’r mater hwn, ac mae wedi’i gofnodi’n ffurfiol fel risg. Dylai’r llu adolygu sut mae gwaith dadansoddol yn cael ei ddyrannu a sicrhau bod digon o allu i gynnal dadansoddiad rhagweithiol. At hynny, byddai’r llu yn elwa o godi proffil gwaith dadansoddol ar draws y gweithlu i annog ceisiadau am gymorth a sicrhau bod argymhellion yn cael eu hystyried ar gyfer gweithredu.

Dylai’r llu ddefnyddio ei adnoddau’n fwy effeithiol i frwydro yn erbyn bygythiadau SOC

Mae gan y llu uned SOC ag adnoddau da sy’n cynnwys pedwar tîm arbenigol sy’n cynnal ymchwiliadau cudd.

Dylai fod gan bob ardal blismona lleol uned rhagweithiol leol hefyd. Canfuom mai dim ond un o’r tair uned rhagweithiol leol oedd yn gwbl weithredol. Mae hyn yn cyfyngu ar allu’r llu i fynd i’r afael â’i fygythiadau SOC. Mae uwch swyddogion lleol yn dibynnu ar eu timau plismona lleol i reoli bygythiadau SOC. Fodd bynnag, mae’n ofynnol hefyd i’r timau hyn ymateb i ofynion lleol eraill, fel byrgleriaeth.

Canfuom fod dyrannu ymchwiliadau SOC rhwng adnoddau arbenigol a lleol yn ymddangos yn anghymesur. Dylai’r llu adolygu ei adnoddau SOC i sicrhau bod digon o gapasiti a gallu i ddefnyddio adnoddau yn hyblyg i gynnal ymchwiliadau SOC ar draws yr heddlu cyfan.

Dylai’r llu sicrhau bod ganddo LROs sydd wedi’u hyfforddi’n ddigonol i fynd i’r afael â SOC

Mae’r llu yn dynodi rôl yr LRO i brif arolygwyr lleol. Mae eu heffeithiolrwydd wedi’i gyfyngu gan eu cyfrifoldebau eraill. Mae LROs yn mynychu fforwm misol dan gadeiryddiaeth ditectif brif arolygydd. Mae’r cyfarfod hwn yn cynnwys arweinwyr arbenigol eraill ac mae’n adolygu cynnydd cynlluniau 4C.

Dywedodd rhai LROs y buom yn siarad â nhw wrthym eu bod yn teimlo nad ydynt yn cael eu cefnogi yn eu rolau. Fe ddaethon ni o hyd i rywfaint o dystiolaeth o ddiffyg cyswllt rhwng LROs, uwch swyddogion ymchwilio arbenigol y llu a thimau eraill. Dywedwyd wrthym, ar gyfer rhai ymchwiliadau, bod uwch swyddogion ymchwilio yn rheoli’r elfen erlid tra bod LROs yn rheoli’r elfennau ataliol ac amddiffynnol. Nid yw uwch swyddogion ymchwilio a Swyddogion Cymorth Lleol bob amser yn gweithio i lunio cynlluniau 4P gyda’i gilydd a chydlynu ymateb effeithiol i fygythiadau SOC.

Nid oedd pob LROs y buom yn siarad â hwy yn ymwybodol o rai gweithdrefnau SOC beirniadol, megis gwneud cais am orchmynion ategol neu fudd proffiliau lleol SOC. Roedd yn amlwg i ni nad oedd pob LROs yn gweithio’n effeithiol gyda phartneriaid ac nid oedd dull cyson o ddarparu 4C.

Mae angen i ansawdd, cysondeb a chymhwyso cynlluniau 4P wella

Yn ystod ein harolygiad, gwnaethom archwilio nifer o gynlluniau 4P yr heddlu a chanfod eu bod yn anghyson. Roedd yn ymddangos bod rhai cynlluniau wedi’u cwblhau gan sawl awdur ac, ar adegau, roeddent yn rhy generig i fod yn effeithiol. Ychydig o dystiolaeth a ganfuom o gynlluniau gan gynnwys gwybodaeth o broffiliau cymunedol neu ymgynghori â phartneriaid. Roedd yn ymddangos nad oedd gan gynlluniau dystiolaeth o gael eu hadolygu a’u diweddaru gan LROs perthnasol. Dylai’r llu adolygu ei ymagwedd at gynlluniau 4P i sicrhau eu bod wedi’u teilwra i fynd i’r afael â bygythiadau penodol a’u bod o ansawdd cyson.

Nid yw’r llu yn cofnodi dysgu fel mater o drefn mewn perthynas â SOC

Yn 2016, gwnaethom roi ardal i Heddlu Gogledd Cymru ei gwella er mwyn cynyddu ei dealltwriaeth o effeithiolrwydd ei weithrediadau a sicrhau ei fod yn dysgu o hyn. Yn ystod yr arolygiad hwn, gwelsom nad oedd y llu yn nodi dysgu o sesiynau briffio gweithredol fel mater o drefn. Dywedwyd wrthym hefyd, yn ystod gwaith maes, nad yw’r llu na’i bartneriaid yn cynnal gwerthusiad rheolaidd o atal a diogelu gweithgaredd.

Mynd i’r afael â SOC a diogelu pobl a chymunedau

Dylai’r llu wella sut mae’n gweithio gyda phartneriaid i fynd i’r afael â SOC

Mewn rhai ymchwiliadau SOC, canfuom nad oedd llawer o dystiolaeth bod partneriaid wedi cael eu hymgynghori wrth ddatblygu cynlluniau 4C. Dywedwyd wrthym hefyd nad yw rhai arweinwyr ymchwilio yn glir pa lefel o wybodaeth y gallant ei rhannu â phartneriaid. Gall gwella hyder wrth rannu gwybodaeth fod yn fuddiol.

Mae’r llu wedi treialu Clirio, Dal, Adeiladu yn llwyddiannus yn un o’i ardaloedd daearyddol. Dywedwyd wrthym fod gwytnwch cymunedol, o ganlyniad, wedi cynyddu. Dywedodd uwch arweinwyr wrthym am eu cynlluniau i gynyddu’r defnydd o’r dull hwn mewn meysydd eraill o’r llu. Fodd bynnag, gwelsom nad oedd rhai partneriaid wedi cael eu briffio am y dull hwn. Dylai’r llu sicrhau bod mentrau Clirio, Dal ac Adeiladu yn y dyfodol yn cael eu cyfleu’n eang i’w bersonél a’i sefydliadau partner.

Mae gan y llu adnoddau digonol i gynnal ymchwiliadau ariannol

Dywedwyd wrthym yn ystod cyfweliadau bod pob ymchwiliad SOC yn cael ei ddyrannu i ymchwilydd ariannol. Maent yn gweithio’n rhagweithiol i nodi asedau troseddol ar gyfer trawiadau dilynol. Mae’r heddlu yn ceisio cyngor arbenigol annibynnol ar werth asedau gwerth uchel, gan gynnwys cryptocurrency.

Mae’r llu wedi gwella ei recordiad o aflonyddwch SOC

Yn ystod y cyflwyniad strategol, dywedwyd wrthym fod y llu wedi gwella ei gofnodi o amhariadau. Yn flaenorol, roedd wedi cofnodi’r aflonyddwch lleiaf yn y rhanbarth, a hynny yn bennaf oherwydd nad oedd y llu yn deall y broses ar gyfer cofnodi gweithgarwch aflonyddu. Mae’r llu bellach wedi adolygu ei broses yn dilyn ymgynghoriad gyda llu arall.

Fodd bynnag, gostyngodd llawer o’r gwaith hwn i uwch ddadansoddwr yn yr heddlu. Nid oedd swyddogion a staff eraill a oedd yn ymwneud â rheoli bygythiadau SOC yn ymwneud yn gyson â chofnodi gweithgarwch aflonyddu. Ar adeg yr archwiliad, dywedodd y llu wrthym y bydd yn gallu cofnodi aflonyddwch yn uniongyrchol ar APMIS erbyn haf 2023. Ac mae ganddo gynlluniau i gynyddu gwytnwch i wella cofnodi aflonyddwch ymhellach unwaith y bydd APMIS ar gael.

Mae’r heddlu’n gweithio i ddiogelu dioddefwyr SOC sy’n agored i niwed

Mae’r llu wedi creu partneriaeth o’r enw ‘y canolbwynt atal’, sy’n ceisio atal pobl rhag dioddef trosedd. Mae’n cynnwys sawl tîm ac asiantaethau eraill, gan gynnwys diogelwch cymunedol a chyfiawnder ieuenctid. Dywedodd LROs wrthym fod yr adnodd hwn yn eu cefnogi wrth lunio cynlluniau 4P. Clywsom hefyd adborth cadarnhaol wrth gyfweld â phartneriaid.

Yn ystod ein harolygiad, gwelsom sawl enghraifft o’r llu yn gweithio gyda phartneriaid i amddiffyn pobl sy’n agored i gael eu hecsbloetio. Mae’r llu wedi sefydlu ymgyrch i gefnogi dioddefwyr llinellau cyffuriau. Gwelsom enghreifftiau o bersonél yn gweithio gyda phartneriaid tai i amddiffyn dioddefwyr cuckooing. Yn gyffredinol, roedd yn ymddangos eu bod yn deall eu rôl wrth ddiogelu.

Mae’r llu wedi cyflwyno rhaglen o’r enw ‘Checkpoint’. Ei nod yw cynnig dewisiadau amgen gwirfoddol i droseddwyr sy’n oedolion i’w herlyn. Mae pobl sydd wedi’u nodi ar gyrion troseddu yn ymrwymo i gontract ac yn cael eu cefnogi i atal troseddu parhaus. Ar adeg ein harolygiad, adroddodd y llu fod 147 o unigolion wedi cael eu trin fel hyn a dim ond 3 oedd wedi aildroseddu.

Mae’r llu wedi cyflwyno menter heddlu fach mewn 13 o ysgolion. Ei nod yw codi ymwybyddiaeth plant 9–11 oed am faterion plismona lleol ac aros yn ddiogel. Nod y llu yw ehangu’r cynllun hwn i fwy o ysgolion. Yn yr un modd, mae gan y llu 16 swyddog ymroddedig sy’n gweithio mewn ysgolion uwchradd sy’n ceisio dargyfeirio pobl ifanc rhag cymryd rhan mewn SOC.

Mae’r llu yn defnyddio gorchmynion ategol i gefnogi rheolaeth troseddwyr SOC

Ar adeg ein harolygiad, adroddodd y llu ei fod wedi sicrhau 31 o SCPOs yn erbyn troseddwyr SOC, yr oedd 11 ohonynt yn byw yn y gymuned. Roedd gweddill y troseddwyr yn cael eu dedfrydu yn y carchar. Mae gan y llu gydlynydd SCPO i weinyddu’r gorchmynion hyn a gweithio gyda HMPPS i reoli’r troseddwyr hynny yn y carchar.

Darllen Archwiliad i ymateb rhanbarthol y gogledd-orllewin i droseddau difrifol a chyfundrefnol – Tachwedd 2023

Adeiladu, cefnogi ac amddiffyn y gweithlu

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn dda am adeiladu a datblygu ei weithlu.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor dda y mae’r llu yn adeiladu ac yn datblygu ei weithlu.

Mae gan y llu ddiwylliant moesegol gydag arweinyddiaeth glir a chefnogol

Mae’r llu yn gweithio i hyrwyddo diwylliant cynhwysol a moesegol ac mae’n cyfathrebu’n effeithiol y safonau a ddisgwylir gan uwch arweinwyr. Anogir staff i roi adborth drwy’r fforwm uwch arweinwyr sefydledig a’r llwyfannau ‘Fy Llais’ a ‘Trefnwch ef’ ar y fewnrwyd.

Dywedodd grwpiau staff ac undebau wrthym eu bod yn teimlo bod yr uwch dîm arwain yn gwrando arnynt ac yn gysylltiedig â nhw.

Dywedodd y rhan fwyaf o’r gweithlu y siaradwyd â nhw eu bod yn teimlo eu bod yn cael eu cefnogi, eu gwerthfawrogi a’u cynnwys gan y llu, a bod uwch arweinwyr yn hawdd mynd atynt. Fodd bynnag, mewn rhannau gwledig o’r llu, nododd rhai aelodau o staff ddiffyg amlygrwydd o uwch swyddogion. Mae angen i’r llu wneud yn siŵr bod staff ar draws ardal gyfan y llu yn cael cyfle i ymgysylltu ag uwch arweinwyr.

Mae’r llu yn buddsoddi mewn arweinyddiaeth a datblygiad y gweithlu i fod yn addas ar gyfer y dyfodol

Ar adeg ein harolygiad, dywedodd y llu wrthym ei fod wedi creu cwrs arweinyddiaeth ar gyfer rheolwyr llinell gyntaf ac ail linell i ddatblygu sgiliau arwain a gweithredol. Disgwylir i hyn ddechrau ym mis Ionawr 2023. Er ei fod yn addawol, nid yw’n bosibl eto barnu ei effaith ar ansawdd ac effeithiolrwydd arweinyddiaeth.

Dywedodd y staff wrthym fod ganddynt hyder yn y prosesau dyrchafu. Defnyddir gwerthusiadau blynyddol i helpu staff i weithio tuag at ddyheadau gyrfaol ac i ddatblygu sgiliau a phrofiad. Dywedodd staff hefyd fod rheolwyr llinell yn deall anghenion datblygu ac yn cefnogi eu datblygiad proffesiynol parhaus.

Mae’r llu yn annog diwylliant dysgu ac yn defnyddio arfer myfyriol

Mae’r llu yn annog dysgu ac mae ffocws cynyddol ar adborth a datblygiad y gweithlu, yn hytrach na bai. Siaradodd staff yn gadarnhaol gan roi sawl enghraifft o sut mae goruchwylwyr yn defnyddio arfer myfyriol i hyrwyddo dysgu yn dilyn diffygion llai difrifol mewn safonau ymddygiad. Cyhoeddir enghreifftiau o achosion camymddwyn mwy difrifol a ddatryswyd yn fewnol gan yr adran safonau proffesiynol i atgyfnerthu’r safonau ymddygiad a ddisgwylir gan y llu. Dywedodd swyddogion wrthym eu bod yn teimlo’n gyfforddus yn rhannu gwybodaeth amdanynt eu hunain gyda’u rheolwyr llinell ac yn adrodd am ymddygiad amhriodol.

Mae gan y llu bwyllgor moeseg sefydledig sy’n cael ei gadeirio’n annibynnol, ond gellid gwneud mwy i hybu ymwybyddiaeth o hyn. Gwelsom fod rhai swyddogion yn gwybod am ei fodolaeth ond nad oeddent yn deall beth mae’n ei wneud na sut i godi cyfyng-gyngor moesegol. Oni bai bod y gweithlu yn deall pwrpas, a sut i gyfrannu at, waith y pwyllgor moeseg, efallai na fydd yn gwbl effeithiol o ran gwella pa mor foesegol a theg y mae’r llu yn gweithredu.

Mae’r llu yn gweithio i sicrhau ei fod yn adlewyrchu’r cymunedau y mae’n eu gwasanaethu yn well a bod yr holl staff yn cael cyfleoedd teg i ddatblygu

Mae’r llu yn defnyddio gwybodaeth am gefndiroedd amrywiol ei weithlu presennol i gynllunio sut i ddod yn fwy cynrychioliadol o’r cymunedau y mae’n eu gwasanaethu. Arweinir y bwrdd cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant gan brif swyddog ac mae’n monitro cynnydd y llu a gwaith lleol i ddenu a chadw gweithlu amrywiol.

Mae tîm cynrychioli’r gweithlu yn gweithio ar ymgysylltu â’r gymuned, megis ymweld â mannau addoli i hyrwyddo recriwtio o gymunedau nad ydynt efallai’n gweld plismona fel gyrfa ddeniadol. Mae’r tîm hefyd yn hyrwyddo cefnogaeth a mentora staff o gefndiroedd ethnig lleiafrifol ac aml-ffydd, yn ogystal â menywod a siaradwyr Cymraeg, i’w hannog i aros a datblygu o fewn y llu.

Fodd bynnag, ar 31 Mawrth 2021, roedd 1.0 y cant o weithlu Heddlu Gogledd Cymru o gefndir ethnig lleiafrifol o gymharu ag amcangyfrif o 2.5 y cant o’r boblogaeth leol.

Mae ymgeiswyr ar gyfer recriwtio, hyfforddeion a staff sefydledig yn cael cynnig addasiadau rhesymol ar gyfer ystod o anghenion amrywiol. Er enghraifft, caniateir amser ychwanegol yn ystod arholiadau i ymgeiswyr am ddyrchafiad ag awtistiaeth neu ddyslecsia. Mae prosesau hyrwyddo hefyd yn cynnwys paneli rhanddeiliaid cymunedol amrywiol fel rhan o’r asesiad o addasrwydd ymgeiswyr i fod yn arweinwyr.

Canfu ein harolygiad fod y llu wedi rhoi rhaglenni prentisiaeth gradd cwnstabliaid yr heddlu, mynediad i ddeiliaid gradd a mynediad i ddeiliaid gradd ditectif ar waith. Ceir llywodraethu a chynllunio strategol da. Mae’r llu wedi’i ganmol ar ystyriaethau ei raglen ddwyieithog, sy’n golygu bod swyddogion newydd yn debygol o allu ymgysylltu’n effeithiol â’r cymunedau y maent yn eu gwasanaethu.

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn darparu ystod dda o gefnogaeth i helpu staff i aros yn iach yn y gwaith, ond mae rhai timau yn profi straen oherwydd galw uchel

Mae’r llu yn canolbwyntio ar iechyd ei weithlu fel rhan o’i flaenoriaethau strategol. Mae uwch arweinwyr yn annog goruchwylwyr a staff i gymryd rhan mewn amrywiaeth o fentrau iechyd a llesiant. Mae’n hawdd dod o hyd i’r dudalen llesiant ar fewnrwyd y llu, ac mae gweithgareddau megis cyrsiau ymwybyddiaeth ofalgar, dosbarthiadau ioga a thylino’r corff yn cael eu hysbysebu’n rheolaidd, gyda rhai opsiynau mwy poblogaidd yn cael eu gordanysgrifio.

Mae gan Heddlu Gogledd Cymru ffocws cryf ar atal staff, gan gynnwys cwnstabliaid gwirfoddol, rhag mynd yn sâl neu brofi caledi, a’i nod yw darparu ymyrraeth gynnar. Mae’r llu yn darparu mynediad i weithio hyblyg ac yn cefnogi staff trwy ddigwyddiadau bywyd arwyddocaol, megis prosesau mabwysiadu. Ar gyfer swyddogion a staff sy’n dioddef caledi ariannol, mae’r llu yn cyflwyno’r opsiwn i staff dynnu eu cyflog ar gyfnodau hyblyg. Siaradodd staff yn gadarnhaol am effeithiolrwydd ôl-drafodaeth ffurfiol yn dilyn digwyddiadau trawmatig, a siaradodd rhai swyddogion am dderbyn cymorth rhagorol yn dilyn diagnosis o salwch difrifol.

Roedd y rhan fwyaf o’r staff y siaradwyd â hwy yn teimlo bod eu rheolwyr llinell yn gofalu ac yn cynnig cymorth a dealltwriaeth i’w timau, ac roeddent yn teimlo’n hyderus i godi pryderon pe byddai angen.

Fodd bynnag, dywedodd staff mewn rhai rolau arbenigol, megis timau cam-drin plant ac Ymgyrch Amethyst, wrthym eu bod yn dioddef straen oherwydd llwythi gwaith uchel. Dywedodd goruchwylwyr ymateb fod eu timau yn aml yn brin o staff oherwydd bod swyddogion dan hyfforddiant yn dilyn rhaglen fframwaith cymwysterau addysg yr heddlu yn gorfod cymryd absenoldeb astudio.

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn deall ei anghenion recriwtio ac yn mynd i’r afael â nhw

Mae’r llu yn parhau ar y trywydd iawn i gyflawni ei dargedau recriwtio fel rhan o Raglen Ymgodiad yr Heddlu. Ar 31 Mawrth 2022, roedd y llu wedi cynyddu nifer ei swyddogion gan 164 o swyddogion. Roedd hyn 40 yn fwy o swyddogion na tharged neilltuedig y llu o 124 o swyddogion ar gyfer blynyddoedd 1 a 2 y rhaglen (yn dod i ben ar 31 Mawrth 2022). Mae cyllid wedi’i ddyrannu ar gyfer ymgyrchoedd recriwtio arfaethedig yn y dyfodol. Mae’r llu hefyd yn annog ceisiadau gan y rhai sy’n ailymuno â’r gwasanaeth heddlu a throsglwyddeion. Mae’r llu yn gobeithio y bydd hyn yn cynyddu cyfran y swyddogion profiadol. Ar adeg ein harolygiad, roedd y llu yn bwriadu recriwtio 38 o swyddogion cymorth cymunedol yr heddlu ychwanegol i gefnogi plismona yn y gymdogaeth.

Er mwyn helpu i ragweld ei anghenion recriwtio tebygol, mae’r llu yn olrhain y gyfradd y mae staff yn gadael a’u rhesymau dros wneud hynny. Fodd bynnag, gallai wneud gwell defnydd o gyfweliadau ymadael er mwyn nodi ffactorau a allai ddylanwadu ar staff i gael gyrfaoedd hirach. Dywedodd y llu wrthym fod 16 o gyfweliadau ymadael wedi’u cwblhau yn y flwyddyn a ddaeth i ben 30 Mehefin 2022 o gyfanswm o 185 o staff a oedd wedi gadael.

Mynd i'r afael â llygredd y gweithlu

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol am fynd i’r afael â llygredd.

Darllenwch yr adroddiad ar gyfer Heddlu Gogledd Cymru: Adroddiad ar effeithiolrwydd trefniadau fetio yn Heddlu Gogledd Cymru – Mehefin 2023

Cynllunio strategol, rheoli’r sefydliad a gwerth am arian

Mae Heddlu Gogledd Cymru yn ddigonol am weithredu’n effeithlon.

Prif ganfyddiadau

Yn yr adran hon rydym yn nodi ein prif ganfyddiadau sy’n ymwneud â pha mor effeithlon yw’r llu.

Mae angen i’r llu reoli ei alw cyfredol yn fwy effeithiol

Mae cyfarfodydd galw a pherfformiad y llu yn gyfrifol am sicrhau bod pob maes yn deall ei flaenoriaethau a bod y rhain yn cael eu mapio yn erbyn y galw a’r adnoddau sydd ar gael. Fodd bynnag, canfuom fod rheoli adnoddau dyddiol yn dibynnu ar broses â llaw. Mae hyn yn aneffeithlon ac yn dod yn hen ffasiwn yn gyflym. Nid yw ychwaith wedi’i gysylltu’n ddigon da â phrosesau cynllunio a rheoli eraill y gweithlu. Er enghraifft, dywedodd staff wrthym nad oedd rhai patrymau sifft yn rhoi digon o ystyriaeth i ymrwymiadau hyfforddi swyddogion fframwaith cymwysterau addysg yr heddlu. Mae angen i’r llu wella ei ddealltwriaeth o’r galw a sut mae’n defnyddio ei adnoddau yn fwyaf effeithiol. Mae angen iddo hefyd ddatblygu ei allu dadansoddol, a fydd yn gwella ei allu i gyfateb adnoddau â galw.

Mae’r llu yn buddsoddi yn ei allu i ddeall galw’r dyfodol

Nid oes gan y llu ddealltwriaeth gynhwysfawr o’i ofynion ar gyfer y dyfodol. Mae hyn yn golygu na all fod yn hyderus y gall ddiwallu’r heriau sydd o’i flaen, na bod ganddo’r adnoddau cywir i wneud hynny. Mae’r llu wedi cynnal dadansoddiad o’r galw dros y blynyddoedd diwethaf, ond nid yw eto wedi datblygu offer na dulliau systematig o ragweld galw’r dyfodol. Mae lefel dda o fuddsoddiad mewn offer data, megis Power BI, ac adnoddau ychwanegol yn ei dîm gwybodaeth busnes. Ond ar adeg ein harolygiad nid oedd hyn yn gyflawn. Er mwyn gwella ei allu i ragweld galw’r dyfodol, dylai’r llu sicrhau bod y buddsoddiad mewn systemau a phobl yn cyd-fynd â dealltwriaeth o’i adnoddau a’i alw. Bydd hyn yn cefnogi ei ddealltwriaeth o’r hyn sydd ei angen i ddiwallu ei heriau yn y dyfodol.

Mae gan y llu fframwaith cynllunio a pherfformiad helaeth i sicrhau ei fod yn mynd i’r afael â’r hyn sy’n bwysig yn lleol ac yn genedlaethol, er y byddai hyn yn elwa o adolygiad pellach

Mae gan y llu ddealltwriaeth gynhwysfawr o anghenion a disgwyliadau ei gymunedau. Mae wedi cwblhau adolygiad manwl o’i strwythur llywodraethu i gefnogi darpariaeth gwasanaeth effeithiol. Arweiniodd yr adolygiad hwn at newidiadau mewn rhai meysydd llywodraethu, ond mae angen i’r llu sicrhau bod y camau a gymerir yn cael eu cynnal.

Dywedwyd wrthym fod nifer y byrddau a chyfarfodydd yn creu dyblygu ymdrech ac yn arwain at rai uwch reolwyr yn dewis pa gyfarfodydd y maent yn eu mynychu. Mae hyn yn golygu nad ydynt yn gwbl ymwybodol o effaith penderfyniadau strategol a sut y cânt eu gweithredu. Nododd y llu y mater hwn hefyd yn ei adolygiad. Er mwyn cynnal y gwaith da y mae’n ei wneud yn y maes hwn, dylai’r llu ystyried ymhellach sut mae ei drefniadau llywodraethu yn gweithio’n ymarferol a sicrhau ei fod yn cynnwys ei weithlu yn y newidiadau.

Mae gan Heddlu Gogledd Cymru strategaeth TG uchelgeisiol a ddylai helpu’r llu i wella ei effeithiolrwydd, ond mae angen gwneud mwy i ddefnyddio technoleg newydd i helpu ei staff i ddod yn fwy effeithlon

Canfuom fod gan y llu strategaeth TG glir, ond bod gwybodaeth amdani ymhlith y gweithlu ehangach yn gyfyngedig. Roedd y staff y siaradwyd â hwy yn rhwystredig bod y systemau y maent yn eu defnyddio wedi dyddio. Drwy gyfathrebu’r strategaeth yn fwy effeithiol, bydd gan staff ddealltwriaeth well o’r gwelliannau a fwriedir.

Mae swyddfa rheoli rhaglenni yn rheoli prosiectau a rhaglenni’r llu. Fodd bynnag, nid oes gan dimau TG y gallu i gyflawni rhai agweddau ar newid, ac mae angen i’r llu sicrhau bod yr adnoddau priodol yn eu lle i gefnogi ei gynlluniau’n effeithiol. Er bod y llu wedi buddsoddi mewn gliniaduron a rhai systemau newydd, y ddau wedi’u hanelu at wella cynhyrchiant, mae’n dal i ddibynnu ar rai prosesau llaw ac nid yw bob amser wedi bod yn ymwybodol o’r dechnoleg newydd sydd ar gael i luoedd.

Mae’r llu wedi ymrwymo i wella gwasanaethau trwy gydweithio

Mae’r llu yn bartner gweithredol mewn nifer o gydweithrediadau sydd wedi’u hen sefydlu yng Nghymru a gogledd-orllewin Lloegr. Cefnogir trefniadau cynllunio adnoddau strategol cydweithredol gan lywodraethu da, megis sut mae’r llu yn gweithio gyda Heddlu Gwent a Heddlu De Cymru ar Raglen Ymgodiad yr Heddlu. Galluogir y trefniant hwn gan ddata cynhwysfawr a gwybodaeth reoli. Mae’r dull hwn yn helpu’r heddlu i wella’r gwasanaeth y mae’n ei ddarparu i’w gymunedau trwy wneud yn siŵr ei fod yn ymwybodol o gyfleoedd i gynyddu gwydnwch a chynhyrchu arbedion cost.

Am y data

I gyfieithu’r cynnwys hwn i’r Gymraeg, defnyddiwch y botwm Cymraeg frig y dudalen ar y chwith.

Data in this report is from a range of sources, including:

• Home Office;
• Office for National Statistics (ONS);
• our inspection fieldwork; and
• data we collected directly from all 43 police forces in England and Wales.

When we collected data directly from police forces, we took reasonable steps to agree the design of the data collection with forces and with other interested parties such as the Home Office. We gave forces several opportunities to quality assure and validate the data they gave us, to make sure it was accurate. We shared the submitted data with forces, so they could review their own and other forces’ data. This allowed them to analyse where data was notably different from other forces or internally inconsistent.

We set out the source of this report’s data below.

Methodology

Data in the report

British Transport Police was outside the scope of inspection. Any aggregated totals for England and Wales exclude British Transport Police data, so will differ from those published by the Home Office.

When other forces were unable to supply data, we mention this under the relevant sections below.

Outlier Lines

The dotted lines on the Bar Charts show one Standard Deviation (sd) above and below the unweighted mean across all forces. Where the distribution of the scores appears normally distributed, the sd is calculated in the normal way. If the forces are not normally distributed, the scores are transformed by taking logs and a Shapiro Wilks test performed to see if this creates a more normal distribution. If it does, the logged values are used to estimate the sd. If not, the sd is calculated using the normal values. Forces with scores more than 1 sd units from the mean (i.e. with Z-scores greater than 1, or less than -1) are considered as showing performance well above, or well below, average. These forces will be outside the dotted lines on the Bar Chart. Typically, 32% of forces will be above or below these lines for any given measure.

Population

For all uses of population as a denominator in our calculations, unless otherwise noted, we use ONS mid-2020 population estimates.

Survey of police workforce

We surveyed the police workforce across England and Wales, to understand their views on workloads, redeployment and how suitable their assigned tasks were. This survey was a non-statistical, voluntary sample so the results may not be representative of the workforce population. The number of responses per force varied. So we treated results with caution and didn’t use them to assess individual force performance. Instead, we identified themes that we could explore further during fieldwork.

Victim Service Assessment

Our victim service assessments (VSAs) will track a victim’s journey from reporting a crime to the police, through to outcome stage. All forces will be subjected to a VSA within our PEEL inspection programme. Some forces will be selected to additionally be tested on crime recording, in a way that ensures every force is assessed on its crime recording practices at least every three years.

Details of the technical methodology for the Victim Service Assessment.

Data sources

999 call answering time

Call answering time is the time taken for a call to be transferred from British Telecom (BT) to a force, and the time taken by that force to answer it. This data was first published on 31 May 2022 showing data from 1 November 2021. The data is available on Performance | Police.uk (www.police.uk)

Gwybodaeth Bellach a Dogfennau

SYLWCH: Mae’r holl ddolenni yn y deilsen hon yn mynd â chi i dudalen Saesneg, defnyddiwch y botwm Cymraeg ar frig y dudalen ar y chwith i gyfieithu’r dudalen i’r Gymraeg.

I gyfieithu’r cynnwys hwn i’r Gymraeg, defnyddiwch y botwm Cymraeg frig y dudalen ar y chwith.

Download the PDF report

Asesiad PEEL Gogledd Cymru 2021/22

North Wales PEEL assessment 2021/2022

More about North Wales Police

You can find more about North Wales Police on our dedicated force page.

What North Wales Police says

Our work

Find out more about HMICFRS’s work and other inspection areas.

Other forces

Find out how well other forces have performed during their PEEL assessment.

Progress

You can view the recommendations for all forces made by HMICFRS on our Progress against recommendations page. This shows how much progress has been made on these recommendations.

Data and methodology

Detailed information about the inspection methodology.